Zbiór ograniczony

Zbiór ograniczony – termin używany na określenie zbiorów w pewnym sensie małych. Dokładna definicja tego pojęcia zależy od kontekstu w którym jest ono wprowadzane.

Np. na prostej rzeczywistej ograniczone są przedziały liczbowe, które zadane są przez liczby skończone, np. $⟨-10,3),$ $(-10,3⟩$ lub $⟨-10,3⟩.$ Nieograniczone zaś są np. $(-\mathrm{\infty },3⟩,$ $⟨-10,+\mathrm{\infty })$ i cała prosta.

Porządki częściowe

Niech $(X,⊑)$ będzie zbiorem częściowo uporządkowanym. Przypuśćmy też, że $A\subseteq X$ i $s\in X.$ Powiemy, że

• element $s$ jest ograniczeniem górnym zbioru $A$ jeśli $(\mathrm{\forall }a\in A)(a⊑s),$
• element $s$ jest ograniczeniem dolnym zbioru $A$ jeśli $(\mathrm{\forall }a\in A)(s⊑a)$.

Każdy element zbioru $X$ jest zarówno ograniczeniem dolnym, jak i ograniczeniem górnym zbioru pustego.

Jeśli istnieje ograniczenie górne dla zbioru $A,$ to mówimy iż zbiór ten jest ograniczony z góry, a jeśli istnieje ograniczenie dolne, to powiemy, że zbiór jest ograniczony z dołu.

Zbiory ograniczone to zbiory które mają obydwa ograniczenia, dolne i górne. Tak więc podzbiór zbioru częściowo uporządkowanego jest ograniczony wtedy i tylko wtedy, gdy jest on zawarty w pewnym przedziale.

W szczególności, podzbiór $A$ zbioru liczb rzeczywistych nazwiemy ograniczonym z góry (z dołu), jeżeli istnieje liczba większa (mniejsza) od wszystkich liczb tego zbioru, a jest ograniczony wtedy i tylko wtedy, gdy jest zawarty w pewnym skończonym przedziale.

Przestrzenie metryczne

Ograniczony podzbiór płaszczyzny (u góry) oraz jej nieograniczony podzbiór (na dole)

Niech $(X,d)$ będzie przestrzenią metryczną. Podzbiór $A$ przestrzeni $X$ nazywany jest zbiorem ograniczonym (w $X$), jeżeli jest on zawarty w pewnej kuli. Równoważnie, jeżeli

$\sup \{d(x,y):x,y\in A\}<\mathrm{\infty }.$

Przestrzenie liniowo-topologiczne

Niech $X$ będzie przestrzenią liniowo-topologiczną. Powiemy, że zbiór $A\subseteq X$ jest ograniczony w $X,$ gdy dla każdego otoczenia zera $U\subseteq X$ istnieje $\alpha \in (0,\mathrm{\infty }),$ że $A\subseteq \alpha U=\{\alpha u:u\in U\}.$

Można wykazać, że jeśli $X$ jest jednocześnie przestrzenią metryczną, to definicja ta jest równoważna definicji zbioru ograniczonego w sensie przestrzeni metrycznych.

Zobacz też

• kres dolny i górny
• lemat Kuratowskiego-Zorna
• zbiór całkowicie ograniczony

Linki zewnętrzne

• Szablon:MathWorld [dostęp 2022-10-09].