Wzór Sahy

Wzór Sahy – równanie sformułowane przez hinduskiego astrofizyka Meghnada Sahę określające zależność stopnia zjonizowania gazu przez promieniowanie od temperatury. Przy jednokrotnej jonizacji równanie to wyrażone jest wzorem

$\frac{N_j{N}_e}{N_n}=2\frac{u_1}{u_0}\frac{{\left(2\pi mkT\right)}^{3/2}}{h^3}{e}^{-E_0/kT}$

gdzie

N_j – koncentracja jonów,

N_e – koncentracja swobodnych elektronów,

N_n – koncentracja atomów niezjonizowanych,

m – masa elektronu,

k – stała Boltzmanna,

h – stała Plancka,

T – temperatura gazu,

E₀ – energia jonizacji,

u₀ i u₁ – tak zwane funkcje podziału charakterystyczne dla danego pierwiastka.

W przypadku wielokrotnej jonizacji wzór przybiera postać

$\frac{N_{j+1}{N}_e}{N_j}=2\frac{u_{j+1}}{u_j}\frac{{\left(2\pi mkT\right)}^{3/2}}{h^3}{e}^{-E_j/kT}$

gdzie j oznacza stopień jonizacji.

Wzór ten jest istotny przy określaniu równowagi hydrostatycznej w gwiazdach.

Bibliografia

• Jerzy S. Stodółkiewicz, Astrofizyka ogólna z elementami geofizyki, s. Biblioteka fizyki, wyd. 3, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1977, bez ISDN.