Franciszek Venulet

Z testwiki
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Szablon:Biogram infobox Franciszek Venulet (ur. 16 listopada 1878 w Warszawie, zm. 14 listopada 1967 w Łodzi) – polski lekarz patolog i fizjopatolog, nauczyciel akademicki, profesor uniwersytetów: Moskiewskiego, Warszawskiego i Łódzkiego oraz Akademii Medycznej w Łodzi.

Życiorys

Edukacja

Po ukończeniu Drugiego Gimnazjum Klasycznego w Warszawie studiował medycynę na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim (ros. Императорский Варшавский Университет). Studia skończył z odznaczeniem w roku 1904Szablon:R.

Początek pracy zawodowej i specjalistyczne studia zagraniczne

Warszawa

Pracę zawodową rozpoczął (wrzesień 1904 – kwiecień 1905) w Szpitalu Ewangelickim w Warszawie, na Oddziale Wewnętrznym (interna), którym kierował dr Leon Babiński[uwaga 1]Szablon:R.

Moskwa – Berlin – Monachium – Moskwa

Po wyjeździe do Moskwy pracował początkowo (7 miesięcy od kwietnia 1905) w Szpitalu św. Włodzimierza, na oddziałach pediatrycznych (błonica, płonica, chirurgia dziecięca)Szablon:R. W roku 1906 odbył studia specjalistyczne z anatomii patologicznej w Berlinie, a w roku 1908 – studia uzupełniające w Monachium. W roku 1910 obronił w Moskwie pracę doktorską O zmianach węzłów wewnątrzsercowych w doświadczalnym zapaleniu osierdzia, a w 1912 roku uzyskał habilitację na Uniwersytecie MoskiewskimSzablon:R. Wykład habilitacyjny wygłosił na tematSzablon:R: Znaczenie badań doświadczalnych dla nauki o powstawaniu nowotworów. Po habilitacji zajmował stanowisko prosektora w Katedrze Patologii Ogólnej i Doświadczalnej Uniwersytetu MoskiewskiegoSzablon:R i w Instytucie im. Morozowa (1911–1913)Szablon:R, w którym zajmowano się nowotworami złośliwymiSzablon:R. Prowadził też wykłady z patologii ogólnej nowotworów złośliwych oraz z patologii ogólnej w pełnym zakresie (rok akademicki 1913/1914). W latach 1914–1918 wykładał patologię doświadczalną (część kursu patologii). W roku 1918 wrócił do PolskiSzablon:R.

Praca zawodowa po powrocie do Polski

Łódzkie Towarzystwo Lekarskie w roku 1923 (uroczystość pożegnania Antoniego Mikulskiego, przenoszącego się z Łodzi do Uniwersytetu Wileńskiego)
Lata 1918–1939

W okresie 1918–1925 mieszkał i pracował w Łodzi[uwaga 2]. Do końca roku 1924 kierował Miejską Pracownią BakteriologicznąSzablon:R. Był również kierownikiem filii Państwowego Zakładu Higieny w Łodzi (wcześniej Państwowy Zakład Epidemiologiczny)Szablon:R. W roku akademickim 1923/1924 dojeżdżał do Warszawy na wykłady patologii ogólnej i doświadczalnej. Z końcem roku 1924 zdecydował się na rezygnację z pracy w obu instytucjach łódzkich (w tymże roku otrzymał tytuł członka honorowego Łódzkiego Towarzystwa Lekarskiego) i w styczniu 1925 roku przeprowadził się do WarszawySzablon:R.

W Warszawie Franciszek Venulet, poza pracą dydaktyczną[uwaga 3] i naukową, prowadził intensywną działalność organizacyjną i społeczną. Uzyskał dotację Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego oraz Fundacji Rockefellera na zakup aparatury dla pracowni naukowo-badawczych i organizację biblioteki, działał m.in. jako przewodniczący Sądu Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej (1929), przewodniczący Towarzystwa Biologicznego (1930), członek Rady Naukowej Lotniczo-Lekarskiej (1931)[uwaga 4], delegat Wydziału Lekarskiego do senatu UW (rok akad. 1932/1933), kurator Żydowskiego Stowarzyszenia MedykówSzablon:R[uwaga 5]. W roku akademickim 1934/1935 pełnił funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego UWSzablon:R.

Był członkiem Towarzystwa Lekarskiego Łódzkiego (od 1926)[uwaga 6]. Uczestniczył w pracach Polskiego Towarzystwa Medycyny Społecznej, o czym świadczy m.in. odczyt Wpływ amonjaku na równowagę kwasowo-zasadową, przygotowany wspólnie z Franciszkiem GoebelemSzablon:R i Ryszardem TislowitzemSzablon:R, który opublikowano w roku 1936Szablon:R[uwaga 7]. Utrzymywał kontakty naukowe ze specjalistami z innych krajów (w roku 1931 przez kilka miesięcy przebywał we Włoszech; uczestniczył w licznych międzynarodowych kongresach)Szablon:R.

Demonstrował demokratyczne przekonania polityczne; skłaniał się do poglądów Tadeusza Kotarbińskiego (zob. np. etyka niezależna)Szablon:R.

Lata 1939–1945

W czasie okupacji niemieckiej (1939–1945) uczestniczył w działalności tajnego Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu WarszawskiegoSzablon:R (w tym w Prywatnej Szkole Zawodowej dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego w Warszawie dr. Jana Zaorskiego[uwaga 8], oficjalnie „Prywatna Szkoła Zawodowa dla Pomocniczego Personelu Sanitarnego”Szablon:R) oraz Uniwersytetu Ziem Zachodnich. Prowadził wykłady dla 402 słuchaczy w 11 kompletach (142 osoby zdały egzamin)Szablon:R. Istotną pomocą dla słuchaczy kursu patologii ogólnej były dwa pierwsze wydania podręcznika „Fizjopatologia ogólna”, napisanego już w czasie okupacjiSzablon:R.

Prof. Venulet był inwigilowany przez gestapo, a jego domek przy ul. Czerniakowskiej dwukrotnie rewidowano. W czasie powstania warszawskiego został całkowicie zniszczonySzablon:R.

Po wojnie

W roku 1945 zamieszkał w Łodzi. Był współorganizatorem i profesorem kontraktowym Uniwersytetu Łódzkiego, a w roku 1950 został profesorem zwyczajnym nowo utworzonej Akademii Medycznej (miał wówczas 72 lata)Szablon:R. Zorganizował nowy Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej (ul. Narutowicza 60). W latach 1946–1961 wykonano tam prace naukowe, których wyniki stały się tematem 103 publikacji i podstawą sześciu prac doktorskichSzablon:R.

Był czynny zawodowo do roku 1962[uwaga 9] w łódzkiej AM i jako kierownik Katedry Patologii Ogólnej w WAM w Łodzi. Przeszedł na emeryturę w wieku niemal 84 lat, po czym nadal utrzymywał kontakt z uczelnią (był promotorem pracy doktorskiej w latach 1962–1965)Szablon:R.

Badania naukowe i publikacje

Prowadził prace naukowe w dziedzinie fizjopatologii, dotyczące np. zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej, witaminologii, endokrynologii, serodiagnostyki kiłySzablon:R. Był pionierem polskich badań wpływu dymu tytoniowego na stan zdrowia, które obejmowały problemySzablon:R:

Jego współpracownikami – członkami zespołu badawczego – byliSzablon:R: prof. Andrzej Danysz, Piotr Demant, Henryk Gnoiński, Franciszek Goebel, Władysław Ostrowski, Bronisław Szerszyński i inni (wśród nich: Kazimierz Czerski, Jan Dmochowski, Szablon:Link-interwiki, Helena Lausz, Tadeusz Majcherski, Zofia Moskwa, Stefan SkapińskiSzablon:R[uwaga 10]).

Jest autorem ponad 300 publikacji naukowych (w tym ponad 100 – bez współautorów)Szablon:R W biografii, opublikowanej w roku 1982, zamieszczono wykaz 106 publikacjiSzablon:R. W katalogu WorldCat wymieniono 36 najbardziej popularnych prac autorstwa lub współautorstwa Franciszka Venuleta, a wśród nich – jako najbardziej istotne – książkiSzablon:R:

  • Co o nałogu palenia tytoniu wiedzieć należy (pięć wydań w okresie 1956–1958)
  • Fizjopatologia ogólna (dwa wydania w roku 1948)
  • Szczegółowa fizjopatologia (trzy wydania w roku 1957)
  • Fizjopatologia szczegółowa (trzy wydania w latach 1951–1953)
  • Dziedziczność i konstytucja (dwa wydania w roku 1926)
  • Anatomja, patologja i klinika układu siateczkowośródbłonkowego (wyd. w 1929; współautorzy: Ludwik Paszkiewicz, Mściwój Semerau-Siemianowski)
  • Patologja ogólna i doświadczalna: repetitorium podług wykładów Franciszka Venuleta (2 wydania w roku 1926)
  • De l’abaissement du taux de la vitamine C dans l’organisme des fumeurs (dwa wydania w roku 1953; współautor: Zygmunt Moskwa)
  • Spadek poziomu witaminy C w ustroju pod wpływem dymu tytoniowego (wyd. w roku 1952; współautor: Zofia Moskwa)
  • Über die ansäuernde Wirkung von Ammoniak (wyd. w roku 1937; współautorzy: Franciszek Goebel, Ryszard Tislowitz).

Odznaczenia i wyróżnienia

OtrzymałSzablon:R:

Został wyróżniony tytułem członka honorowego Towarzystwa Lekarskiego Łódzkiego (1924)Szablon:R.

Upamiętnienie

Imię profesora Franciszka Venuleta nadano cyklowi konferencji pt. „Tytoń albo zdrowie”. Konferencje, organizowane corocznie w różnych miastach Polski, są forum wymiany doświadczeń i integracji środowisk zainteresowanych problemami szkodliwości palenia i sposobami walki z tym nałogiemSzablon:R. W organizację konferencji włączają się m.in.: Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Główny Inspektorat Sanitarny, Ministerstwo Zdrowia, Obywatelska Koalicja „Tytoń albo Zdrowie”, Rządowa Rada LudnościowaSzablon:R.

Pamięć o Franciszku Venulecie wyraził w roku 1982 prof. Jan Wojciech GuzekSzablon:R w artykule napisanym dla uczczenia 15. rocznicy jego śmierci. Wspomnienie zakończył słowamiSzablon:R: Szablon:Cytat

Życie rodzinne

Był synem Franciszka (1851–1912Szablon:R, według ankiety personalnej – „kierownika firmy”) i Natalii z domu Ernst (1855–1926Szablon:R), należących do ewangelickiej rodziny handlowców. Urodził się w roku 1878 w Warszawie, przy ul. Leszno 23Szablon:R. Miał siostrę Zofię (ur. 1880Szablon:R, zamężna Masterhazy), która została nauczycielką. Zmarła 17 stycznia 1945Szablon:R w Ravensbrück (KL)Szablon:R.

Ożenił się w Moskwie w 1912 roku z Jadwigą Heuss (1887–1968Szablon:R)Szablon:R. Małżonkowie mieli dwoje dzieci: córkę Marię (ur. 1915) i syna Jana (1921–2011Szablon:R ur. w Łodzi)Szablon:R. Jan Venulet poszedł zawodowymi śladami ojca – studiował medycynę na tajnym Wydziale Medycznym UW, został profesorem farmakologiiSzablon:R.

Franciszek Venulet zmarł w Łodzi 15 listopada 1967 roku. Trumna, początkowo złożona na łódzkim Cmentarzu Doły (w części rzymskokatolickiej pw. św. Wincentego à Paulo), została w roku 1968 przewieziona do Warszawy, na cmentarz ewangelicko-augsburski (aleja 9, grób 46)Szablon:R.

Uwagi

Szablon:Uwagi

Przypisy

Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Mesterhazy”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „nekropole-Venulet”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „ŻStowMedUW”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Chorążacy”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Wolanowski”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „mhp”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Goebel”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Moskwa”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Paszkiewicz”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Semerau-Siemian”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Tislowitz”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Fliederbaum”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „tytoń-konfer2011”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „odczyt1936”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „tytoń-konfer2009”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Morozow”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „PTMS”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „DŁ_265-1886”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Szkoła-Zaorskiego”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Puls”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Siemianowski”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Babiński”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Kurnatowski”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „EncPWN”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „EncMedPowst”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Alk&Nark”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „worldcat”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Guzek”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Guzek-OPI”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.

Linki zewnętrzne

Szablon:Kontrola autorytatywna

[[]]
Błąd rozszerzenia cite: Istnieje znacznik <ref> dla grupy o nazwie „uwaga”, ale nie odnaleziono odpowiedniego znacznika <references group="uwaga"/>

Źródło: „https://pl.wiki.beta.math.wmflabs.org/w/index.php?title=Franciszek_Venulet&oldid=7602”