Czynnik Pogsona

Czynnik Pogsona – wielkość określająca stosunek oświetleń pochodzących od gwiazd, których wartości jasności obserwowanych różnią się o jedną wielkość gwiazdową (magnitudo).

Gdy jasność obserwowana dwóch gwiazd różni się o 5 wielkości magnitudo, to wtedy natężenie oświetlenia pochodzącego od jaśniejszej gwiazdy jest 100 razy większe od oświetlenia pochodzącego od gwiazdy słabszej (prawo Pogsona). Stąd też czynnik Pogsona to pierwiastek 5. stopnia z liczby 100:

$\sqrt[5]{100}\approx 2,51188643150958.$

Uogólniając, dla dwóch obiektów 1 i 2, zachodzi następująca zależność, zwana wzorem Pogsona:

$m_2-m_1=-2,5{\log }_{10}\left(\frac{I_2}{I_1}\right),$

gdzie:

• $m_1,$ $m_2$ – jasności obserwowane porównywanych obiektów w skali magnitudo [mag], czyli ich obserwowane wielkości gwiazdowe,
• $I_1,$ $I_2$ – jasności obserwowane porównywanych obiektów w skali oświetlenia [lx].

Prawidłowość ta została zaobserwowana w 1856 r. przez Normana Pogsona i pozwoliła na uściślenie ówcześnie używanego systemu klasyfikacji blasku. Pogson jako punkt odniesienia swojej skali użył Gwiazdy Polarnej i przypisał jej wielkość $2^m.$ Od tego czasu okazało się, że jest to gwiazda zmienna, jednak zasada pozostała niezmieniona.