Dławik indukcyjny (maszyna indukcyjna)

Schemat połączeń uzwojeń indukcyjnego silnika trójfazowego: a) szeregowo; b) równolegle.
1 – uzwojenia stojana, 2 – uzwojenia wirnika.

Dławik indukcyjny – dławik o regulowanej reaktancji otrzymany z maszyny indukcyjnej pierścieniowej w wyniku połączenia szeregowego lub równoległego odpowiadających sobie uzwojeń fazowych stojana i wirnika.

W przypadku dławika o uzwojeniach połączonych szeregowo impedancja może być regulowana przez zmianę położenia wirnika względem stojana. Zakres regulacji zawiera się w przedziale od ${\underset{\_}{Z}}_{min}$ do ${\underset{\_}{Z}}_{max}$

${\underset{\_}{Z}}_{min}=R_s+R_r+j[X_{ls}+X_{lr}+X_m(1-K^2)],$

${\underset{\_}{Z}}_{max}=R_s+R_r+j[X_{ls}+X_{lr}+X_m(1+K^2)],$

gdzie:

$K$ – stosunek liczby zwojów szeregowych uzwojenia fazowego wirnika do stojana pomnożonych przez współczynniki uzwojeń,

$R_s,$ $R_r$ – rezystancje uzwojeń stojana i wirnika,

$X_{ls},$ $X_{lr}$ – reaktancje rozproszenia uzwojeń stojana i wirnika,

$X_m$ – reaktancja główna stojana wyznaczona w przybliżeniu ze wzoru:

$X_m\approx \frac{U_{phs}}{I_0},$

gdzie:

$U_{phs}$ – napięcie fazowe stojana,

$U_{phs}$ – prąd biegu jałowego maszyny włączonej jako silnik.

Najszerszy zakres regulacji otrzymuje się wówczas, gdy uzwojenia stojana i wirnika mają jednakową liczbę zwojów. Po przełączeniu uzwojeń fazowych równolegle, reaktancja dławika zmniejsza się czterokrotnie. Najlepiej jako dławiki nadają się maszyny czterobiegunowe.

Bibliografia

• Praca Zbiorowa: Poradnik Inżyniera Elektryka, Tom 2, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1997, Szablon:ISBN.
• Popenda A.: Transformatory i maszyny indukcyjne w zadaniach, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2009, Szablon:ISBN.