Wariancja fenotypowa

Wariancja fenotypowa lub inaczej zmienność fenotypowa $v_p$ składa się z dwóch podstawowych składników:

1. genetycznego $v_g,$
2. środowiskowego $v_e:$

$v_p=v_g+v_e.$

Bardziej złożony model może uwzględniać dodatkowo kombinacje tych elementów, tzn. interakcje genotyp–środowisko i korelacje genotyp–środowisko:

$v_p=v_g+v_e+r_{ge}+v_{g\times e}.$

Składnik genetyczny

Składnik genetyczny $v_g$ (inaczej wartość fenotypowa) wynika z interakcji pomiędzy allelami tych samych loci – dominacji, z oddziaływania między allelami różnych loci- epistaza, z sumowania się efektów poszczególnych loci- braku dominacji i braku epistazy:

$v_g=v_a+v_d+v_I,$

gdzie:

• $v_a$ – wariancja genotypowa addytywna – źródło zmienności genetycznej wynikające z sumowania się efektów poszczególnych alleli,
• $v_d$ – wariancja genotypowa dominacji – źródło zmienności genetycznej wynikające z dodatkowych informacji z interakcji pomiędzy allelami tych samych genów,
• $v_I$ – wariancja genotypowa epistazy (interakcji) – źródło zmienności genetycznej wynikające z interakcji pomiędzy allelami różnych genotypów.

Wariancje: dominacji i epistazy ujawniają się pod wpływem modyfikującej roli środowiska zewnętrznego.

Składnik środowiskowy

Składnik środowiskowy $v_e$ składa się z wariancji ogólnej i specyficznej i zależy od stopnia modyfikacji przez czynniki środowiskowe wartości genotypowej:

$v_e=v_{Eog}+v_{Es},$

gdzie:

• $v_{Eog}$ – wariancja środowiskowa ogólna – mają na nią wpływ czynniki wspólne dla jakiejś grupy osobników, działające przez całe życie osobnika, z jednakowym natężeniem i kierunkiem,
• $v_{Es}$ – wariancja środowiskowa specyficzna – krótkotrwałe i podlegające częstym zmianom uwarunkowania specyficzne dla pojedynczego osobnika, działające z różnym natężeniem i w różnych kierunkach.

Bibliografia

• Fletcher H.L., Hickey G.I., Winter P.C.: Genetyka, PWN, 2008.