Podkowiec tanzański

Szablon:Zwierzę infobox Podkowiec tanzańskiSzablon:R (Rhinolophus deckenii) – gatunek ssaka z rodziny podkowcowatych (Rhinolophidae), występujący w Afryce Wschodniej; według IUCN jest bliski zagrożenia wyginięciem.

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1868 roku niemiecki zoolog Wilhelm Peters, nadając mu nazwę Rhinolophus DeckeniiSzablon:Odn. Holotyp pochodził z wybrzeża Zanzibaru w TanzaniiSzablon:RefnSzablon:R. Holotypem (numer katalogowy ZMB 3269) było ciało dorosłej samicy bez głowy, zakonserwowane w alkoholuSzablon:R. Okaz pochodził z kolekcji Karla Klausa von der DeckenaSzablon:OdnSzablon:R.

Rhinolophus deckenii należy do grupy gatunkowej ferrumequinumSzablon:R. R. deckenii jest bardzo podobny do R. silvestris i razem mogą tworzyć jeden gatunekSzablon:R. We wcześniejszych ujęciach systematycznych był traktowany jako podgatunek R. clivosusSzablon:R, ale w toku późniejszych badańSzablon:R jest powszechnie uważany za odrębny gatunekSzablon:R. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy, tzn. nie rozpoznają podgatunkówSzablon:R.

Etymologia

• Rhinolophus: Szablon:Gr. rhis, ῥινος rhinos „nos”; λοφος lophos „grzebień”Szablon:R.
• deckenii: baron Karl Klaus von der Decken (1833–1865), niemiecki odkrywca w Afryce Wschodniej i na Madagaskarze; pierwszy Europejczyk, który próbował wspiąć się na KilimandżaroSzablon:R.

Zasięg występowania

Podkowiec tanzański występuje w środkowo-zachodniej Ugandzie, środkowo-zachodniej i południowo-wschodniej Kenii, wschodniej Tanzanii, włącznie z archipelagiem Zanzibaru (wyspy Pemba, Zanzibar i Mafia) i najwyraźniej w środkowym Mozambiku (Chinizuia Forest)Szablon:RSzablon:Odn.

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) około 51–67 mm, długość ogona 25–33 mm, długość ucha 18–27 mm, długość tylnej stopy 11–13 mm, długość przedramienia 48–56 mm; brak danych dotyczących masy ciałaSzablon:R. Futro na grzbiecie jest szarobrązowe (włosy są szaropłowe, z szarawobrązowymi końcówkami); na brzuchu jest nieco bledsze. Nie stwierdzono żadnego odcienia pomarańczowegoSzablon:R. Samce nie mają kępek pachowych. Uszy są średnio krótkie (39–49% długości przedramienia)Szablon:R. Płatek nosowy ma subtrójkątną, wysoką nasadę, z prostymi lub lekko wklęsłymi bokami i tępo zakończonym wierzchołkiemSzablon:R; wyrostek łączący jest półokrągły i równy wysokości siodełkaSzablon:Odn. Siodełko jest nagie, z bokami równoległymi lub lekko wklęsłymi i szerokim, zaokrąglonym czubkiemSzablon:R. Podkowa jest szeroka (średnio 9,1–11,5 mm)Szablon:Odn, obejmuje cały pysk, ma boczne listki i wyraźną środkową krawędź. Dolna warga ma trzy rowki: środkowy rowek jest dobrze widoczny, a dwa zewnętrzne są słabo uformowane. Kość prącia ma spłaszczony, łopatkowy trzonSzablon:R. Skrzydła i uropatagium są brązowe i półprzezroczysteSzablon:R. Czaszka jest solidna, z mocnymi łukami jarzmowymi (szerokość jarzmowa jest znacznie większa niż szerokość wyrostka sutkowatego). Otwory nosowe są średniej wysokości i mają gładko zaokrąglony profil boczny; wgłębienie czołowe jest umiarkowanie głębokie, z wydatnymi grzbietami nadoczodołowymiSzablon:R. Grzebień strzałkowy jest dobrze rozwinięty z przodu i nieobecny z tyłu; rowek międzyskrzydłowy jest płytki, ale wyraźnySzablon:R. P² jest mały i całkowicie przesunięty wargowo (choć czasami przesunięty do połowy) lub nieobecny; C¹ i P⁴ są zwykle oddzielone wąską szczeliną; P₃ jest nieobecny, co pozwala P₂ i P₄ stykać się ze sobąSzablon:R. Wzór zębowy: I $\frac{1}{2}$ C $\frac{1}{1}$ P $\frac{2}{2}$ M $\frac{3}{3}$ = 30 lub I $\frac{1}{2}$ C $\frac{1}{1}$ P $\frac{1}{2}$ M $\frac{3}{3}$ = 28Szablon:R.

Ekologia

Podkowiec tanzański zamieszkuje małe mozaiki leśne w regionach przybrzeżnych, ale bywa widywany także w suchych śródlądowych lasach miombo na wysokości około 650 m n.p.m.Szablon:R (ale spotykano go na wysokości 1100 m n.p.m. w górach Udzungwa i 900 m n.p.m. we wschodniej części gór UsambaraSzablon:R). Podkowiec tanzański został zarejestrowany również w siedliskach Afromontane na Kilimandżaro w Tanzanii, na wysokości 500–800 m n.p.m.Szablon:R Schronienia dzienne podkowców tanzańskich zostały zarejestrowane w jaskiniach i głębokich grotach w obszarach koralowych oraz skalnych na wyspie Zanzibar, jak również w starych sztucznych konstrukcjach stworzonych przez człowieka, w tym w glinianych domach na wyspie PembaSzablon:R. Podkowce tanzańskie występują w małych koloniach liczących mniej niż 20 osobnikówSzablon:R. Odnotowano, że gniazdują razem z płatkonosem kafryjskim (Hipposideros caffer), bruzdonosem wielkouchym (Nycteris macrotis) i bruzdonosem egipskim (N. thebaica)Szablon:R.

Brak danych na temat nawyków żywieniowych i składu pokarmu podkowców tanzańskichSzablon:R.

Bardzo mało informacji na temat zachowań rozrodczych i rozrodu; ciężarne samice były odławiane w sierpniu, październiku i listopadzieSzablon:R.

Status zagrożenia i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody został zaliczony do kategorii NT (Szablon:Ang. „bliski zagrożenia”)Szablon:R. Podkowiec tanzański jest wymieniony jako bliski zagrożenia, ponieważ podejrzewa się, że jego globalna populacja zmniejszyła się o 25–30% w ciągu ostatnich 15 lat (dwa pokolenia) i oczekuje się, że będzie się zmniejszać przez następne 7,5 roku (1 pokolenie)Szablon:R. Według doniesień jest lokalnie pospolity na niektórych obszarach, takich jak Rezerwat Leśny Manga, w Tanzanii i MozambikuSzablon:R. Ocenia się, że główne zagrożenie stanowi prawdopodobnie wycinka i przekształcanie gruntów leśnych na cele rolnicze, zwłaszcza na terenach przybrzeżnychSzablon:R. Na niektórych obszarach kluczowymi zagrożeniami są również zakłócanie spokoju i degradacja jaskiń, w których odpoczywają te nietoperzeSzablon:R. Wskazuje się, że potrzebne są dalsze badania nad taksonomią, biologią i ekologią tego gatunkuSzablon:R.

Bibliografia

• Szablon:Cytuj pismo
• Szablon:Cytuj pismo