Nocek Natterera
Szablon:Zwierzę infobox Nocek Natterera[1] (Myotis nattereri) – gatunek ssaka z podrodziny nocków (Myotinae) w obrębie rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).
Taksonomia
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1817 roku niemiecki przyrodnik Heinrich Kuhl, nadając mu nazwę Vespertilio nattereri[2]. Holotyp pochodził z Hanau, z Hesji, w Niemczech[3].
Nocek Natterera należy do podrodzaju Myotis i grupy gatunkowej myotis[4]. M. nattereri i M. crypticus tworzą grupę siostrzaną[4]. Taksonomia zespołów gatunków nattereri jest obecnie bardzo zawiła; cztery gatunki kryptyczne są obecnie uznawane za odrębne taksony (M. nattereri, M. crypticus, M. escalerai i M. zenatius) na podstawie danych morfometrycznych i genetycznych[4]. Taksony hoveli i tschuliensis są traktowane jako podgatunki oczekujące na dalsze analizy, które mogą potwierdzić ich status gatunkowy[4]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają trzy podgatunki[4]. Podstawowe dane taksonomiczne podgatunków (oprócz nominatywnego) przedstawia poniższa tabelka:
| Podgatunek | Oryginalna nazwa | Autor i rok opisu | Miejsce typowe |
|---|---|---|---|
| M. n. hoveli | Myotis nattereri hoveli | D.L. Harrison, 1964 | Aqua Bella, niedaleko Jerozolimy, Izrael[5]. |
| M. n. tschuliensis | Myotis nattereri tschuliensis | Kuzyakin, 1935 | Czuli, góry Kopet-dag, Turkmenistan[6]. |
Etymologia
- Myotis: Szablon:Gr. mus, μυός muos „mysz”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”[7].
- nattereri: dr Johann Natterer (1787–1843), austriacki zoolog, kolekcjoner, zamieszkały w Brazylii w latach 1817–1835[8].
- hoveli: Haim Hovel, izraelski biolog[5].
- tschuliensis: Czuli, góry Kopet-dag, Turkmenistan[6]
Zasięg występowania
Nocek Natterera występuje w Eurazji, zamieszkując w zależności od podgatunku[4]:
- M. nattereri nattereri – północna, środkowa i wschodnia Europa do 60°N i zachodnia Turcja.
- M. nattereri hoveli – południowo-środkowa Turcja, zachodnia Syria, Liban, Izrael i zachodnia Jordania.
- M. nattereri tschuliensis – Półwysep Krymski na południe do Kaukazu.
Wyizolowane populacje z zachodniej Rosji, Krety, Cypru i Iraku, Iranu i Turkmenistanu nie są obecnie przypisane do żadnego z podgatunków[4].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 43–48 mm, długość ogona 38–47 mm, długość ucha 15,4–17,5 mm, długość tylnej stopy 7,1–9,3 mm, długość przedramienia 38,5–41,2 mm; rozpiętość skrzydeł 245–300 mm; masa ciała 7–10 g[9]. Gatunek średnich rozmiarów. Futerko na grzbiecie brązowe, zaś na brzuchu białe. Ucho jasne i długie, do połowy długości równomiernie wąskie, w górnej części zaokrąglone, wywinięte do wewnątrz. Skrzydła dosyć szerokie. Koziołek nożowaty, sięga ⅔ długości ucha. Błona skrzydła dochodzi do nasady palców stopy. Ostroga sięga do połowy odległości między piętą a ogonem. Brak płatka za ostrogą. Brzeg błony ogonowej między końcem ostrogi a ogonem jest zgrubiały oraz porośnięty dwoma rzędami sztywnych, haczykowato zagiętych włosów. Wzór zębowy: I C P M = 38[9]. Kariotyp wynosi 2n = 44 i FNa = 52 (Niemcy)[9].
Środowisko i tryb życia
Jego letnimi kryjówkami są dziuple oraz skrzynki lęgowe dla ptaków i nietoperzy, chociaż kilkakrotnie obserwowano je w szczelinach budynków. Samice tworzą kolonie rozrodcze liczące zwykle poniżej 40 osobników. Poluje latając w pobliżu koron drzew lub krzewów. Ofiary chwyta w locie lub zbiera z powierzchni roślin, dlatego obok owadów latających nocą chwyta także pająki i inne nielotne bezkręgowce, jak również śpiące na liściach owady dzienne, zwłaszcza duże muchówki. Zimuje w wilgotnych, umiarkowanie ciepłych podziemiach - jaskiniach, fortyfikacjach, starych kopalniach, piwnicach i studniach. Maksymalna długość życia nocka Natterera wynosi 23 lata i 5 miesięcy.
Ochrona i zagrożenia
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (Szablon:Ang. „najmniejszej troski”)[10].
W Polsce jest objęty ścisłą ochroną gatunkową oraz wymagający ochrony czynnej, dodatkowo obowiązuje zakaz fotografowania, filmowania lub obserwacji, mogących powodować płoszenie lub niepokojenie[11].
Zbyt częste opryskiwanie sadów środkami zwalczającymi szkodniki coraz bardziej pozbawia je pokarmu. Zjadając owady, które miały kontakt z trucizną, nocki same ulegają zatruciu[12].
Zobacz też
Uwagi
Przypisy
- ↑ Nazwy zwyczajowe za: Szablon:Cytuj książkę
- ↑ Szablon:Cytuj pismo
- ↑ Szablon:Cytuj stronę
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Szablon:Cytuj książkę
- ↑ 5,0 5,1 Szablon:Cytuj pismo
- ↑ 6,0 6,1 Szablon:Cytuj książkę
- ↑ Szablon:Cytuj pismo
- ↑ Szablon:Cytuj książkę
- ↑ 9,0 9,1 9,2 Szablon:Cytuj książkę
- ↑ Szablon:IUCN
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Szablon:Dziennik Ustaw).
- ↑ Szablon:Cytuj
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „sdw”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „koch”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „kaz”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.