Nocek Brandta
Szablon:Zwierzę infobox Nocek Brandta[1] (Myotis brandtii) – gatunek ssaka z podrodziny nocków (Myotinae) w obrębie rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).
Taksonomia
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1845 roku niemiecki przyrodnik Eduard Friedrich Eversmann nadając mu nazwę Vespertilio Brandtii[2]. Holotyp pochodził z Orenburga, w Rosji[3].
Myotis brandtii należy do podrodzaju Pizonyx i grupy gatunkowej brandtii (wraz z M. sibiricus)[4][5]. Wydaje się być taksonem siostrzanym M. sibiricus (który we wcześniejszych ujęciach systematycznych był traktowany jako podgatunek M. brandtii jako M. b. gracilis[3]), ale są one bardzo rozbieżne[4]. Oba gatunki są bardzo osobliwie osadzone w kladzie Myotis z Nowego Świata, chociaż dokładna pozycja M. brandtii i M. sibiricus w odniesieniu do kladu Myotis z Nowego Świata wciąż nie jest do końca jasna[4]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[5].
Etymologia
- Myotis: Szablon:Gr. mus, μυός muos „mysz”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”[6].
- brandtii: Johann Friedrich Brandt (1802–1879), pruski zoolog w służbie rosyjskiej, podróżnik po Syberii[7].
Zasięg występowania
Nocek Brandta występuje w północnej i środkowej Europie od południowej części Półwyspu Fennoskandzkiego i Wielkiej Brytanii po południowo-wschodnią Europę i zachodnią Syberię, z izolowanymi populacjami w środkowych Włoszech, Turcji, Kaukazie i środkowej Azji[5]. Dokładny zasięg zoogeograficzny jest niepewny z powodu pomyłek z nockiem wąsatkiem (M. mystacinus)[4][5].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 39–51 mm, długość ogona 32–44 mm, długość ucha 12–17 mm, długość tylnej stopy 7–9 mm, długość przedramienia 33–38,2 mm; masa ciała 5–7 g[4]. Gatunek o niewielkich rozmiarach. Sierść na grzbiecie brunatna z jaśniejszymi (u dorosłych osobników złocistymi) końcami, na brzuchu jaśniejsze. Pyszczek oraz ucho i błony lotne ciemnobrązowe lub czarniawe, jaśniejsze niż u podobnego nocka wąsatka. Koziołek typu nożowatego, sięgający połowy długości ucha. Błona jest przyczepiona do nasady palców. Ostroga sięga do połowy długości odległości między piętą a ogonem. Na zewnętrznym brzegu ucha znajduje się wycięcie. Poza ostrogę może wystawać mały fałd skórny, mający zwykle nie więcej jak 1 mm. Koniec ogona wystaje poza błonę ogonową na 1 mm. Wzór zębowy: I C P M = 38[4]. Kariotyp wynosi 2n = 44 i FNa = 52 w Niemczech[4].
Środowisko i tryb życia
Gatunek borealny, o centrum zasięgu w strefie tajgi, sięgający znacznie dalej na północ niż nocek wąsatek Preferuje zalesione tereny nizinne. Jego letnimi kryjówkami są głównie budynki i skrzynki dla nietoperzy (zwłaszcza płaskie, o wąskim, szczelinowym otworze), niekiedy również dziuple drzew. W budynkach spotykany zarówno w szczelinach dachu i ścian, jak i za okiennicami – w miejscach tych tworzy nieraz duże kolonie rozrodcze (samic z młodymi). Zimą spotykany jest w podziemiach, zarówno naturalnych, jak i sztucznych. Odżywia się drobnymi owadami (głównie muchówkami), zwykle chwytanymi w locie, w niewielkiej odległości od drzew i innych, pionowych przeszkód. Dożywa 41 lat, co stanowi rekord wieku osobniczego wśród nietoperzy.[8]
Ochrona
W Polsce jest objęty ścisłą ochroną gatunkową oraz wymagający ochrony czynnej, dodatkowo obowiązuje zakaz fotografowania, filmowania lub obserwacji, mogących powodować płoszenie lub niepokojenie[9][10].
Zobacz też
Przypisy
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „koch”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „kos”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „iucn”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.