Mopek zachodni
Szablon:Zwierzę infobox Mopek zachodni[1] (Barbastella barbastellus) – gatunek ssaka z podrodziny mroczków (Vespertilioninae) w obrębie rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).
Nazwa zwyczajowa
W polskiej literaturze zoologicznej dla oznaczenia gatunku używana była nazwa zwyczajowa „mopek”[2]. W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi przypisano jednak oznaczenie mopek zachodni, rezerwując nazwę mopek dla rodzaju Barbastella[1].
Taksonomia
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1774 roku niemiecki przyrodnik Johann Christian Daniel von Schreber nadając mu nazwę Vespertilio barbastellus[3]. Holotyp pochodził z Burgundii, we Francji[4]. Podgatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał zespół hiszpańskich zoologów (Domingo Trujillo, Carlos Ibáñez i Javier Juste) nadając mu nazwę Barbastella barbastellus guanchaeSzablon:Odn. Okaz typowy pochodził z „Barranco de La Centera”, na wysokości 300 m n.p.m., w La Guancha, na Teneryfie, na Wyspach KanaryjskichSzablon:Odn.
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dwa podgatunki[5].
Etymologia
- Barbastella i barbastellus: Szablon:W języku „mopek”, od Szablon:Łac. „broda, zarost”[6].
- guanchae: La Guancha, Wyspy KanaryjskieSzablon:Odn.
Zasięg występowania
Mopek zachodni występuje w zależności od podgatunku[5]:
- B. barbastellus barbastellus – Europa od Irlandii i Półwyspu Iberyjskiego na wschód do Łotwy, Białorusi, Ukrainy i Kaukazu; także główne wyspy Morza Śródziemnego, Maroko i Turcja (Anatolia); prawdopodobnie wymarły w Belgii, Holandii i Norwegii.
- B. barbastellus guanchae – Wyspy Kanaryjskie (Teneryfa i La Gomera).
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 45–60 mm, długość ogona 36–52 mm, długość ucha 12–18 mm, długość przedramienia 35–43 mm; masa ciała 5–14 g[7]. Wzór zębowy: I C P M = 34[7]. Kariotyp wynosi 2n = 32 i FN = 50[7]. Ciało pokryte długim jedwabistym futerkiem. Grzbiet ciała ma kolor od ciemnobrązowego do prawie czarnego, brzuch ciała jest jaśniejszy. Krótkie uszy zrośnięte nasadami nad czołem, pyszczek płaski.
Ekologia
- Biotop
- Związany z terenami leśnymi. Latem kryje się najczęściej w szczelinach pni drzew, pod odstającą korą, jak również w kryjówkach sztucznych, np. szczelinach w ścianach i dachach budynków, za okiennicami, a nawet w mostach. Zimuje w chłodnych podziemiach, zwłaszcza dużych fortyfikacjach ceglanych i betonowych, tunelach dawnych kopalń i obiektach poprzemysłowych, piwnicach, nielicznie również w jaskiniach, wyjątkowo w dziuplach drzew.
- Tryb życia
- Jego podstawowym pokarmem są drobne motyle nocne, które chwyta w locie, w pobliżu koron drzew. Na łowy wylatuje wieczorem, dość wcześnie. Nie poluje jednak całą noc, część nocy spędza w ukryciu, by przed świtem ponownie wylecieć na łowy. W czasie lotu w ciemności posługuje się echolokacją, wysyłając i odbierając odbite od przeszkody, niesłyszalne dla człowieka ultradźwięki. Również za pomocą ultradźwięków lokalizuje owady. W październiku lub w listopadzie (gdy jesień jest długa i ciepła) zapada w sen zimowy, który trwa do marca lub kwietnia. Na sen zimowy wybiera miejsca względnie chłodne i suche, gdzie temperatura wynosi 0–5 °C. W miejscach szczególnie nadających się do zimowania spotkać można czasami całe kolonie tych nietoperzy.
- Rozród
- Gody odbywają się jesienią. Na wiosnę samica rodzi jedno, lub dwoje młodych, które żywią się mlekiem matki, aż do uzyskania samodzielności. Żyją do 22 lat.
Ochrona
W Polsce jest objęty ścisłą ochroną gatunkową, wymagający ochrony czynnej. Dodatkowo obowiązuje zakaz umyślnego płoszenia lub niepokojenia, jak również fotografowania, filmowania lub obserwacji, mogących powodować płoszenie lub niepokojenie[8][9].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Nazwy zwyczajowe za: Szablon:Cytuj książkę
- ↑ Szablon:Cytuj książkę
- ↑ Szablon:Cytuj książkę
- ↑ Szablon:Cytuj stronę
- ↑ 5,0 5,1 Szablon:Cytuj książkę
- ↑ Szablon:Cytuj pismo
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Szablon:Cytuj książkę
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Szablon:Dziennik Ustaw).
- ↑ Szablon:Cytuj stronę
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „mul”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „bell”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „sdw”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „gray”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „iucn”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.