Mangusta brunatna
Szablon:Zwierzę infobox Mangusta brunatnaSzablon:R (Urva fusca) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny Herpestinae w obrębie rodziny mangustowatych (Herpestidae), występujący w południowej Azji. Słabo poznany mały ssak drapieżny o długości ciała dochodzącej wraz z ogonem do 81 cm. Według IUCN nie jest zagrożony wyginięciem.
Taksonomia
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1838 roku brytyjski przyrodnik George Robert Waterhouse, nadając mu nazwę Herpestes fuscaSzablon:R. Opis ukazał się na łamach brytyjskiego rocznika „Proceedings of the Zoological Society of London”Szablon:R. Holotyp pochodził z IndiiSzablon:R. Na holotyp składały się skóry zakupione na wysprzedaży okazów zoologicznych, z których większa część pochodziła z Madrasu (kilka z nich pochodziło z gór Nilgiri)Szablon:R.
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają cztery podgatunkiSzablon:R. Podstawowe dane taksonomiczne podgatunków (oprócz nominatywnego) przedstawia poniższa tabelka:
| Podgatunek | Oryginalna nazwa | Autor i rok opisu | Miejsce typowe | Holotyp |
|---|---|---|---|---|
| U. f. phillipsi | Herpestes flavidens phillipsi | O. Thomas, 1924 | Mousakande Estate, na wysokości Szablon:Konwerter, Gammaduwa, Prowincja Środkowa, CejlonSzablon:OdnSzablon:Odn | Dorosły samiec (BMNH 23.12.15.1) |
| U. f. rubidior | Herpestes fuscus rubidior | Pocock, 1937 | Anasigalla, na wysokości Szablon:Konwerter, Matugama, Prowincja Zachodnia, CejlonSzablon:OdnSzablon:Odn | Dorosły samiec |
| U. f. siccata | Herpestes flavidens siccatus | O. Thomas, 1924 | Prawdopodobnie Aripo, w pobliżu Mannaru, Prowincja Północna, CejlonSzablon:Odn | Dorosły samiec (BMNH 72.4.17.1) |
We wcześniejszych ujęciach systematycznych U. fusca uważany był za jeden gatunek z U. brachyuraSzablon:OdnSzablon:R, jednak inni autorzy wykazali, że powinien pozostać odrębnym gatunkiemSzablon:R. Często umieszczany w rodzaju HerpestesSzablon:OdnSzablon:R, jednak wyniki badań opartych o dane molekularne wykazały, że tradycyjnie rozumiany rodzaj Herpestes obejmujący wszystkie gatunki zawarte w Herpestes, Urva, Galerella i Xenogale jest parafiletyczny, dlatego gatunki azjatyckie zostały przeniesione do ponownie wskrzeszonego rodzaju UrvaSzablon:R.
Etymologia
- Urva: nepalska nazwa Arva dla mangusty krabożernejSzablon:R.
- fusca: Szablon:Łac. „ciemny, czarny, brązowy”[1].
- phillipsi: William Watt Addison Phillips (1892–1981), brytyjski plantator herbaty, zoolog z CejlonuSzablon:Odn[2].
- rubidior: łac. rubidior, rubidioris „bardziej czerwony”, stopień wyższy przymiotnika rubidus „rumiany”, od ruber „czerwony, rudy”[3].
- siccata: łac. siccatus „wysuszony, suchy”, od siccare „wysuszyć”, od siccus „suchy”[4].
Zasięg występowania
Mangusta brunatna występuje w południowych Indiach i w Sri LanceSzablon:R. W południowych Indiach występuje wzdłuż zachodniej granicy dystryktu Kodagu, w Virajpet w południowym Kodagu i Utakamand w górach Nilgiri; w Tiger Shola w górach Palni, w górach Meghamalai w dystrykcie Madurai, w Kalakkad Mundanthurai Tiger Reserve na górze Agastya Mala, na płaskowyżu Valparai w górach Anamalai w Tamilnadu oraz Parku Narodowym Erawikulam, Parambikulam Tiger Reserve i Peelamedu w KeraliSzablon:R. Na wyspie Viti Levu na Fidżi odkryto dobrze rozwijającą się populację; jest to pierwsza znana introdukcja mangusty brunatnej i prawdopodobnie może pochodzić od pary przywiezionej z nieznanego źródła do prywatnego zoo pod koniec lat siedemdziesiątychSzablon:R.
Zasięg występowania w zależności od podgatunkuSzablon:R:
- U. fusca fusca – południowo-zachodnie Indie (Ghaty Zachodnie).
- U. fusca phillipsi – Sri Lanka (Prowincja Środkowa).
- U. fusca rubidior – Sri Lanka (Prowincja Zachodnia).
- U. fusca siccata – północna Sri Lanka (Prowincja Północna).
Morfologia

mangusta indyjska (U. edwardsii)
mangusta brunatna (U. fusca)
Długość ciała (bez ogona) 33–48 cm, długość ogona 19,8–33,6 cm, długość tylnej stopy 6,5–8,7 cm; masa ciała około 2,7 kgSzablon:R. Duża mangusta o mocno zbudowanym cieleSzablon:R. Futro jest czarno-brązowe, nakrapiane żółtymi lub płowymi plamkami, natomiast łapy są prawie czarne. Futro na brzuchu jest brązowawe, trochę jaśniejsze niż u góry i nie tak nakrapianeSzablon:Odn. Włosy konturowe na zadzie są długości od około 40 do 60 mmSzablon:Odn. Podszerstek oliwkowożółty na wierzchu, ciemnoszarobrązowy u nasady (u niektórych osobników może być ciemniejszy)Szablon:Odn. Ogon krzaczasty i stożkowaty, stanowiący około 60–70% długości głowy i tułowiaSzablon:R. Tylna komora puszki słuchowej jest mniej płaska niż u mangusty jawajskiej i sięga znacznie poniżej kłykcia potylicznegoSzablon:R. Zęby lekkie i smukłeSzablon:Odn. Wzór zębowy: I C P M = 40Szablon:R.
Ekologia

Mangusta brunatna zasiedla gęste lasy i przyległe do nich terenySzablon:R. W Sri Lance występuje w lasach nizinnych, w centralnej, górskiej części kraju oraz w strefie suchejSzablon:R. W południowo-zachodnich Indiach występuje również na plantacjach herbaty i kawy na wysokości od 900 do 1400 m n.p.m.Szablon:R oraz w wiecznie zielonych lasach na wysokości od 450 do 2000 m n.p.m.Szablon:R Mangusta brunatna wydaje się, na podstawie kilku zdjęć z fotopułapek i obserwacji, prowadzić nocny tryb życiaSzablon:R. Przebywa głównie na ziemi; jest przeważnie samotnikiem (chociaż podawano rzadkie obserwacje w parach lub małych stadach)Szablon:R.
Nic nie wiadomo na temat składu pożywienia i techniki polowania mangusty brunatnejSzablon:R, chociaż w Anamalais obserwowano, jak zjada padlinę dużych ssaków, takich jak gaur indyjski (Bos gaurus)Szablon:R, natomiast Valparai widziano ją na wysypiskach śmieciSzablon:R.
Wedle pewnych doniesień rozmnaża się w norach pod skałami i korzeniami drzew, samica rodzi od trzech do czterech młodychSzablon:R.
Status zagrożenia i ochrona
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (Szablon:Ang. „najmniejszej troski”)Szablon:R. Mangusta brunatna wydaje się, że jest dość przystosowana do zmienionych siedlisk i niezbyt wyspecjalizowana w swoich zwyczajachSzablon:R. Mimo że nie ma terenowych danych szacunkowych dotyczących populacji mangusty brunatnej w jakiejkolwiek części jej zasięgu, aktualne dane wskazują, że jest ona stosunkowo tajemniczym gatunkiem, ale może być lokalnie pospolita, nawet w siedliskach zmodyfikowanych przez człowiekaSzablon:R. Zagrożenia dla mangusty brunatnej nie są dobrze poznane, ale pewien wpływ na jej populację może mieć utrata siedlisk, ich fragmentacja oraz degradacjaSzablon:R. Szerokie występowanie na gruntach rolnych sugeruje, że wykorzystanie agrochemikaliów może być zagrożeniem dla tej mangusty – prawdopodobnie nawet większym niż samo rolnictwoSzablon:R. Istnieje pewien poziom przypadkowych odłowów i innych form polowańSzablon:R. Dalsze badania terenowe i ekologiczne pozwoliłyby wyjaśnić wpływ różnych potencjalnych zagrożeń, na które narażona jest mangusta brunatna, jednak jako że obserwowano ją ostatnio przebywającą na plantacjach kawy i herbaty w krajobrazie silnie rozczłonkowanych lasów, względna stabilność siedlisk i brak polowań na tę mangustę sugerują, że ogólnie zagrożenia są niskieSzablon:R.
Uwagi
Przypisy
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Waterhouse”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Gray1842”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Kelaart1850”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Kelaart1851”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Gray”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Nevill”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „iucn”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Cichocki&inni”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Burgin&inni”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Wilson&Reeder”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Palmer”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Gilchrist&inni”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Wenzel&Haltenorth”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Fredga”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Corbet&Hill”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Patou&inni”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Veron&inni”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.