Ipsylon

Szablon:Grafem infobox Ipsylon (ypsilon, Szablon:Greka, nw.gr. ύψιλον, pisana Υυ lub ϒ) – dwudziesta litera alfabetu greckiego. W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 400.

Wymowa

W grece archaicznej litera ipsylon wymawiana była jako [u]. Później, w klasycznej, zaczęto ją wymawiać jako [y], przynajmniej do roku 1030.

Użycie jako symbolu

Υ

• $\mathrm{{\rm Y}}$
  • Mezon ypsilon. Zapis za pomocą symbolu $\mathrm{{\rm Y}}$ pozwala na uniknięcie pomylenia z łacińską literą Y, będącą symbolem hiperładunku.
  • Formalny symbol funkcji zmiany stanu w blockchainie Ethereum.

υ

(brak)

Ipsylon w kulturze

• Kropka nad ypsylonem – poemat Edwarda Stachury z 1975 r. ze słynnym mistyczno-groteskowym refrenem – pomóż wspomóż dopomóż wyjątku czuły, odeprzeć tłumnie armie reguły,
• Ypsilon – samochód osobowy Lancia, którego premiera odbyła się jesienią 1995

Kodowanie

W Unicode litera jest zakodowana:

Znak	Unicode	Kod HTML	Nazwa unikodowa	Nazwa polska
Υ	U+03A5	Υ lub Υ lub Υ	GREEK CAPITAL LETTER UPSILON	wielka litera grecka ipsylon
υ	U+03C5	υ lub υ lub υ	GREEK SMALL LETTER UPSILON	mała litera grecka ipsylon

W LaTeX-u w trybie matematycznym używa się znacznika:

Znak	LaTeX
$\mathrm{{\rm Y}}$	\Upsilon
$\upsilon$	\upsilon

Zobacz też

• lista jednoliterowych skrótów i symboli