Wskaźnik długości palców 2D:4D

Wskaźnik długości palców 2D:4D (ang. 2D:4D digit ratio) – stosunek długości palca drugiego (wskazującego) do palca czwartego (serdecznego)Szablon:R. Uznawany jest za biomarker równowagi między prenatalnym testosteronem a prenatalnymi estrogenami we wczesnym okresie płodowymSzablon:RSzablon:R. Jest cechą antropometrycznąSzablon:R i może też obrazować niestabilność rozwojowąSzablon:R.
Dymorfizm płciowy
Wskaźnik wykazuje dymorfizm płciowy – u mężczyzn jest on zazwyczaj niższy (dłuższy palec serdeczny w stosunku do wskazującego) niż u kobietSzablon:RSzablon:RSzablon:R. Różnice między płciami zaobserwowano u ludzi różnych ras, narodowości i grup etnicznych oraz u innych ssaków m.in. szympansów zwyczajnych, bonobo, myszy i szczurówSzablon:RSzablon:RSzablon:R, a także u ptakówSzablon:R. Dymorfizm płciowy dotyczący długości palców jest znany antropologom i anatomom od II połowy XIX wieku, ale dopiero od końca XX wieku stał się on przedmiotem znaczących zainteresowań badaczySzablon:RSzablon:RSzablon:R.
Różnica płciowa jest większa u prawej niż u lewej dłoniSzablon:RSzablon:R. Prenatalny poziom testosteronu, który oddziałuje na płody, jest wyższy w przypadku płodów męskich niż żeńskich. Zasugerowano, że niski wskaźnik oznacza wysoki poziom prenatalnego testosteronu i niski poziom prenatalnych estrogenów, a wysoki wskaźnik oznacza niski poziom prenatalnego testosteronu i wysoki poziom prenatalnych estrogenówSzablon:RSzablon:R.
Dymorfizm płciowy wskaźnika 2D:4D zaobserwowano już u płodów pod koniec pierwszego trymestru ciąży. Badania naukowe wskazują, że wartość wskaźnika ustala się w wąskim oknie rozwojowym we wczesnym okresie płodowym (prawdopodobnie w 14. tygodniu ciąży) i nie zmienia się znacząco wraz z wiekiemSzablon:RSzablon:R.
Różnice międzypopulacyjne
Wartość wskaźnika długości palców różni się między populacjamiSzablon:RSzablon:R. U Chińczyków jest ona wyższa niż u czarnej populacji, ale niższa niż u białej populacjiSzablon:R.
Między państwami występują różnice dotyczące wielkości dymorfizmu płciowego wskaźnika. Kraje o najmniejszych różnicach między kobietami a mężczyznami cechują się najniższymi poziomami nierówności płciowychSzablon:R.
Korelacje
Wykazano, że wskaźnik długości palców 2D:4D koreluje z różnymi cechami behawioralnymi i morfologicznymiSzablon:RSzablon:R.
Niższa wartość wskaźnika
Niższą wartość wskaźnika 2D:4D powiązano z:
- wrodzonym przerostem nadnerczy – schorzeniem, w którym dochodzi do ekspozycji płodu na podwyższony poziom androgenów w okresie prenatalnymSzablon:RSzablon:RSzablon:R,
- zaburzeniami ze spektrum autyzmuSzablon:RSzablon:RSzablon:R,
- orientacją homoseksualną u kobietSzablon:R,
- sprawnością sportowąSzablon:RSzablon:R,
- fizyczną agresją w sporcieSzablon:RSzablon:R,
- zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagiSzablon:RSzablon:R,
- sukcesem finansowymSzablon:RSzablon:R,
- preferencją do boksu i judo u kobietSzablon:R,
- zachowaniem agresywnym, przemocowym lub przestępczym (bardzo słaba zależność)Szablon:RSzablon:RSzablon:R,
- wyższym wskaźnikiem talia-biodra u kobietSzablon:R,
- sukcesem reprodukcyjnym u mężczyznSzablon:R,
- leworęcznościąSzablon:R,
- zdolnościami muzycznymi u mężczyznSzablon:RSzablon:R,
- ryzykiem raka prostaty i guza mózguSzablon:R,
- psychotyzmemSzablon:R,
- uzależnieniem od narkotyków i komputeraSzablon:R,
- ryzykiem choroby zwyrodnieniowej stawówSzablon:R.
Wyższa wartość wskaźnika
Wyższą wartość wskaźnika powiązano z:
- zespołem Klinefeltera – przypadłością cechującą się występowaniem u mężczyzn kariotypu
47,XXY, która związana jest z niską prenatalną ekspozycją na męskie hormony płciowe i obniżonym ich wydzielaniem przez całe późniejsze życieSzablon:RSzablon:R, - zespołem niewrażliwości na androgeny – zaburzeniem charakteryzującym się częściowym lub całkowitym brakiem wrażliwości komórek na androgeny u osób z chromosomami XYSzablon:RSzablon:RSzablon:R,
- zaburzeniami odżywianiaSzablon:R,
- sukcesem reprodukcyjnym u kobietSzablon:R,
- ryzykiem raka piersi i dysplazji szyjki macicySzablon:RSzablon:R,
- schizofreniąSzablon:R,
- neurotyzmemSzablon:R,
- ryzykiem zawału serca i choroby niedokrwiennej sercaSzablon:RSzablon:R.
Niestabilność rozwojowa
Istnieje bardzo niewiele dowodów wskazujących na związek między fluktuacyjną asymetrią (miernikiem niestabilności rozwojowej) a wskaźnikiem długości palców (markerem ekspozycji płodu na hormony płciowe). Zbyt mało danych nie pozwala na wyciąganie daleko idących wniosków na temat zależności między niestabilnością rozwojową a wskaźnikiemSzablon:R.
Transpłciowość
Metaanaliza wykazała, że u transkobiet występuje wyższa (kobieca) wartość wskaźnika długości palców u prawej dłoni, a identyczny efekt u lewej dłoni jest nieistotny statystycznie. Natomiast u transmężczyzn nie wykazała występowania niższej (męskiej) wartości wskaźnika ani u prawej, ani u lewej dłoni. Zależność między wskaźnikiem 2D:4D a transseksualizmem okazała się w najlepszym razie niewielka. Dane są niewystarczające, by potwierdzić płciową asymetryczność zjawiska (występowanie sfeminizowanego wskaźnika u transkobiet i brak jego zmaskulinizowania u transmężczyzn)Szablon:R.
Brak korelacji
Metaanalizy nie wykazały korelacji między wskaźnikiem 2D:4D a:
- poziomami testosteronu i estrogenów w życiu dorosłymSzablon:RSzablon:R,
- wyobraźnią przestrzennąSzablon:R,
- orientacją seksualną u mężczyznSzablon:R,
- empatiąSzablon:RSzablon:R,
- poszukiwaniem doznańSzablon:R,
- systematyzowaniemSzablon:RSzablon:R,
- męskością/kobiecością w obrębie tej samej płciSzablon:R,
- atrakcyjnością twarzy u mężczyznSzablon:R,
- ryzykiem raka jamy ustnej, jądra i żołądkaSzablon:R,
- liczbą powtórzeń CAG i GGC w genie AR kodującym receptor androgenowySzablon:RSzablon:RSzablon:R.