Szorstkogrzbiet tropikalny
Szablon:Zwierzę infobox Szorstkogrzbiet tropikalnySzablon:R (Notocitellus adocetus) – gatunek gryzonia z rodziny wiewiórkowatych występujący endemicznie w południowo-zachodnim Meksyku: od wschodnich części stanów Jalisco i Michoacán, poprzez Wyżynę Meksykańską po północną część stanu GuerreroSzablon:RSzablon:R.
Systematyka
Świstak szorstkogrzbiet tropikalny został po raz pierwszy opisany przez Clinton Hart Merriam w 1903 roku, jako Spermophilus adocetus. W 2009 roku, na podstawie badań filogenetycznych z wykorzystaniem mitochondrialnego genu cytochromu b gatunek został wyodrębniony z rodzaju Spermophilus i umieszczony w rodzaju Notocitellus, którego utworzenie proponował Arthur H. Howell już w 1943 rokuSzablon:R.
Aktualny podział gatunku:
- N. adocetus adocetus Merriam, 1903 – typowa lokalizacja: La Salada, 64 km na południe od Uruapan, Michoacán, MeksykSzablon:R
- N. adocetus infernatus Alvarez i Ramirez-Pulido, 1968 – typowa lokalizacja: 14 km na północ od El Infiernillo, Michoacán, MeksykSzablon:R
Niektórzy zoolodzy wskazują jednak także na trzeci podgatunek:
- N. adocetus arceliae Villa-R., 1942 – typowa lokalizacja: Rancho El Limon, 4 km na południe od Arcelia, Guerrero, MeksykSzablon:R
Etymologia
Nazwa rodzajowa Notocitellus pochodzi od dwóch słów: nōton (gr. Szablon:Grc) – oznaczającego „grzbiet”Szablon:R, oraz (łac.) citellus, które pochodzi od łacińskiego określenia susłaSzablon:RSzablon:R. Niektórzy autorzy wywodzą ten człon od łacińskiego „citus”, czyli słowa podkreślającego szybkość zwierzęciaSzablon:R. Epitet gatunkowy adocetus pochodzi z greki i oznacza „niespodziewany”Szablon:R.
Genetyka
Garnitur chromosomowy szorstkogrzbieta tropikalnego wynosi 32 chromosomySzablon:R.
Morfologia
Futro na części grzbietowej jest szorstkie, co stanowi różnicę w stosunku do futer innych susłów. Umaszczenie siwo-czarne, podpalaneSzablon:R. Tułów smukły, długie i wąskie stopy. Ogon bywa niemal tak długi jak łączny wymiar tułowia z głową – w badanych populacjach jego długość stanowiła 78–113% (średnio 90%) długości tułowia i głowy zwierzęcia. Nie odnotowano dymorfizmu płciowego w wymiarach, ale pomiędzy poszczególnymi populacjami zauważalne jest wyraźne zróżnicowanieSzablon:R.
| Notocitellus adocetus adocetus kolonia: 4 km od Arceila |
Notocitellus adocetus adocetus kolonia: 2 km od Apatzingan |
Notocitellus adocetus infernatus kolonia: 14 km od El Infiernillo | |
|---|---|---|---|
| długość ciała – od głowy do ogona (mm) | 332 (286–366) | 325 (244–355) | 299 (288–318) |
| ogon (mm) | 154 (145–163) | 146 (120–160) | 130 (112–145) |
| kończyny tylne (mm) | 45 (41–50) | 44 (40–47) | 41 (38–42) |
| uszy (mm) | 17 (16–18) | 15 (14–16) | 16 (14–20) |
| maks. wymiar czaszki (mm) | 45,5 (43,2–47,7) | 45,9 (44,1–48,0) | 42,4 (40,0–44,0) |
Uzębienie o charakterze brachiodontycznym, co oznacza zęby o szerokiej i niskiej koronie. Wzór zębowy: Szablon:R.
Tryb życia
Żyje w grupach 2–4 osobników. Prowadzi dzienny tryb życia, z kulminacją aktywności 9.00–11.00. Aktywność jest większa w miesiącach zimowych, bowiem w lokalizacjach, gdzie mieszkają, łatwiej jest wówczas o pożywienieSzablon:R.
Rozmieszczenie geograficzne
Szorstkogrzbiet tropikalny występuje w południowo-zachodnim Meksyku: od wschodnich części stanów Jalisco i Michoacán, poprzez Wyżynę Meksykańską po północną część stanu GuerreroSzablon:RSzablon:R.
Ekologia
Szorstkogrzbiet tropikalny mieszka w rejonach porośniętych przez rośliny sucholubne kaktusy Cephalocereus hoppenstedtii, jadłoszyn baziowaty z rodziny mimozowatych, Accacia cochlyacanta, Crescentia alata, akację Farnesa, oraz gatunki z rodzaju Pithecellobium. Prawdopodobnie ich owoce, części zielone, nasiona i kiełki stanowią dla N. adocetus podstawę wyżywienia. Jest jednak wszystkożercą, więc nie jest to jego jedyny pokarmSzablon:R. W poszukiwaniu pożywienia potrafi się wspinać na drzewa i krzewySzablon:R.
Siedlisko
Szorstkogrzbiet tropikalny prowadzi życie między skałami, budując nory, których forma i lokalizacja może być zróżnicowana. Nora może być zbudowana w formie otwartej pod drzewami lub krzewami, w skalistych jarach, wyschniętych korytach rzek, lub nawet na otwartej przestrzeni. Najczęściej wejście do nory jest budowane w płaszczyźnie poziomej, ale zdarzają się przypadki kopania nor z pionowymi wejściami. Po 40 cm pionowym tunelu dalsze części nory są jednak prowadzone poziomo, z wieloma rozgałęzieniami. System nory kończy się zapasowym wyjściemSzablon:R.