Łaszak annamicki
Szablon:Zwierzę infobox Łaszak annamickiSzablon:R, kunołaz laotańskiSzablon:R (Chrotogale owstoni) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny kunołazów (Hemigalinae) w obrębie rodziny wiwerowatych (Viverridae). Jedyny przedstawiciel rodzaju łaszakSzablon:R (Chrotogale)[1]. Gatunek słabo poznany, w muzeach znajduje się tylko kilkanaście okazów tego ssaka[2].
Taksonomia
Rodzaj i gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1912 roku Oldfield Thomas nadając im odpowiednio nazwy Chrotogale i Chrotogale owstoniSzablon:R. Holotyp pochodził z zatoki Yen nad rzeką Songhoi, w WietnamieSzablon:R. Jedyny przedstawiciel rodzaju łaszakSzablon:R (Chrotogale)Szablon:R.
Corbet i Hill zaproponowali w 1994 roku umieszczenie tego gatunku w rodzaju Hemigalus[3], lecz zostało to zakwestionowane w 2000 roku[4]. Analiza filogenetyczna przeprowadzona w 2004 roku przez Verona i współpracowników wskazuje na istnienie dwóch różnych geograficznych kladów wspieranych przez osiem synapomorfii[5]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowySzablon:R.
Etymologia
- Chrotogale: gr. χρως khrōs, χρωτος khrōtos „skóra i ciało”Szablon:Odn; γαλεή galeē lub γαλή galē „łasica”Szablon:Odn.
- owstoni: Alan Owston (1853–1915), angielski przyrodnikSzablon:R.
Występowanie i biotop
Gatunek ten występuje w północnym i centralnym Laosie, Wietnamie oraz w południowych Chinach: w prowincji Yunnan i Regionie Autonomicznym Guangxi ZhuangSzablon:R[6]. Prawdopodobnie może występować też w Kambodży, lecz nie zostało to na razie potwierdzoneSzablon:R. Siedliska tego gatunku są słabo poznane. Zamieszkuje górskie i nizinne wiecznie zielone lasy, lasy liściaste i bambusowe, głównie w pobliżu źródeł wodySzablon:R[7]. Spotykany również w silnie zdegradowanych lasachSzablon:R. Okoliczni myśliwi widywali ten gatunek w pobliżu wiosekSzablon:R.
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 56–72 cm, długość ogona 35–47 cm, długość ucha 4–6 cm; masa ciała 2,5–4,2 kgSzablon:R. Sierść koloru kremowobiałego. Na bokach ciała, szyi, kończynach oraz ogonie znajdują się rzędy ciemnych plam i pasów. Koniec długiego ogona koloru ciemnego. Od klatki piersiowej do krocza ciągnie się wąska, pomarańczowa linia[8]. Głowa dość mała z długim, zwężającym się pyskiem, dużymi oczami i uszami. W wąskiej szczęce znajdują się małe zębySzablon:R. Siekacze są blisko osadzone, szerokie i ułożone w półkole, po czym można ten gatunek odróżnić od innych przedstawicieli rodziny łaszowatych. Uzębienie podobne jest do uzębienia kunołaza pręgowanego (Hemigalus derbyanus), co jest związane z ich podobną dietą[9]. Wzór zębowy: I C P M = 40Szablon:R.
Tryb życia
Niewiele wiadomo na temat trybu życia tego ssaka. Prowadzi głównie naziemny, samotny i nocny tryb życiaSzablon:RSzablon:R. W poszukiwaniu zdobyczy potrafi wspinać się na drzewaSzablon:R. Na schronienie wykorzystuje pnie dużych drzew, naturalne otwory w drzewach, skałach lub w glebie. Do znakowania terenu i odstraszania wrogów używa gruczołów zapachowych, które wydzielają nieprzyjemny zapachSzablon:RSzablon:RSzablon:R. W niewoli samce i samice nie przejawiają wobec siebie agresji i wrogościSzablon:R. Na podstawie obserwacji zwierząt trzymanych w niewoli można stwierdzić, że okres rozrodczy przypada na styczeń-marzec, ale może trwać do listopadaSzablon:R. Ciąża u samic trwa około 60 dni. Po tym okresie rodzą się 1-3 młode o masie urodzeniowej 75-88 gSzablon:R. U samic mogą występować jeden lub dwa mioty rocznie. Głównym pożywieniem kunołaza laotańskiego są dżdżowniceSzablon:RSzablon:R. Pokarm uzupełnia, zjadając inne bezkręgowce i owoce. Do zdobywania pożywienia używa przednich łap i długiego pyska.
Znaczenie
W północnych Indochinach poluje się na tego ssaka, gdyż uważa się, że jego mięso ma właściwości leczniczeSzablon:R.
Zagrożenie i ochrona
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii VU (zagrożony wyginięciem)Szablon:R. Stan populacji jest słabo poznany. Głównym zagrożeniem dla tego gatunku jest degradacja środowiska i utrata naturalnych siedlisk oraz polowania dla mięsa i skórSzablon:R.
Przypisy
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Thomas”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „iucn”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Cichocki&inni”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Burgin&inni”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Wilson&Reeder”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Jennings&Veron”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „pwn”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.