Ryjoskoczek północnoafrykański
Szablon:Zwierzę infobox Ryjoskoczek północnoafrykański[1], ryjoskoczek[2] (Petrosaltator rozeti) – gatunek ssaka z podrodziny Macroscelidinae w obrębie rodziny ryjkonosowatych (Macroscelididae).
Nazewnictwo
W polskiej literaturze zoologicznej gatunek Elephantulus rozeti był oznaczany nazwą „ryjoskoczek”[3][2]. W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi nadano nazwę „ryjoskoczek północnoafrykański”, rezerwując nazwę „ryjoskoczek” dla rodzaju tych ssaków[1].
Taksonomia
Gatunek po raz zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1833 roku francuski zoolog Georges Louis Duvernoy, nadając mu nazwę Macrocelides rozeti[4]. Miejsce typowe to według oryginalnego opisu „Afryka Północna, niedaleko Algeru”[4], tj. północna Afryka, okolice Oranu, Algieria[5][6][7]. Holotyp znajduje się w zbiorach Musée Zoologique de la ville de Strasbourg pod sygnaturą MZS MAM03685[8]. Podgatunek deserti formalnie opisał w 1901 roku angielski zoolog Oldfield Thomas, nadając mu nazwę ''Macroscelides rozeti deserti[9]. Miejsce typowe to obszar niedaleko Jebel Bourzel, Biskra, Algeria[10]. Holotyp to samica (sygnatura BMNH 1897.6.9.2) ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Londynie; okaz zebrany 10 marca 1897 roku przez duchownego Alfreda Eatona[9][11]. Jedyny przedstawiciel rodzaju Petrosaltator, który zdefiniowała w 2016 roku para amerykańskich teriologów Galen B. Rathbun i John P. Dumbacher[8].
Wyróżniono dwa podgatunki[6].
Etymologia
- Petrosaltator: Szablon:Gr. petra ‘skała’; Szablon:Łac., saltatoris ‘tancerz’, od saltare ‘tańczyć’, od salire ‘skoczyć’[8].
- rozeti: Claude-Antoine Rozet (1798–1858), oficer Armée de terre, brał udział w inwazji na Algierię w 1830 roku, malarz, geolog[12].
- deserti: łac. desertum ‘pustynia, pustkowie’, od deserere ‘porzucić’[13].
Zasięg występowania
Ryjoskoczek północnoafrykański występuje w Afryce Północnej, zamieszkując w zależności od podgatunku[6][14][7]:
- P. rozeti rozeti – nadbrzeżna pasma gór Atlas w Maroku, Algierii i Tunezji; do tego podgatunku mogą należeć okazy z Sahary Zachodniej i zachodniej Libii.
- P. rozeti deserti – śródlądowa część pasma gór Atlas, z wyjątkiem pustynnych terenów w Maroku, Algierii i Tunezji.
Morfologia i ekologia
Długość ciała (bez ogona) 100–120 mm, długość ogona 105–137 mm, długość ucha 21–27 mm, długość tylnej stopy 30–34 mm; masa ciała 40–55 g[14][15]. Wzór zębowy: I C P M (x2) = 40[14].
Tryb życia
Prowadzi dzienny tryb życia. Mieszka w norach. Jest samotnikiem[3].
Status zagrożenia
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (Szablon:Ang. ‘najmniejszej troski’)[16].
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Nazwy polskie za: Szablon:Cytuj książkę
- ↑ 2,0 2,1 Szablon:Cytuj książkę
- ↑ 3,0 3,1 Szablon:Cytuj książkę
- ↑ 4,0 4,1 Szablon:Cytuj pismo
- ↑ Szablon:Cytuj stronę
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Szablon:Cytuj książkę
- ↑ 7,0 7,1 Szablon:Cytuj stronę
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Szablon:Cytuj pismo
- ↑ 9,0 9,1 Szablon:Cytuj pismo
- ↑ Szablon:Cytuj książkę
- ↑ Szablon:Cytuj stronę
- ↑ Szablon:Cytuj książkę
- ↑ Szablon:The Key to Scientific Names
- ↑ 14,0 14,1 14,2 Szablon:Cytuj książkę
- ↑ Szablon:Cytuj książkę
- ↑ Szablon:IUCN