Tekst źródłowy strony Wyszukiwarka Google

{{Inne znaczenia|wyszukiwarki|[[Google]] – spółka}}
{{Strona WWW infobox
 |nazwa               = Wyszukiwarka Google
 |nazwa oryginalna    = 
 |grafika             = Google 2015 logo.svg
 |opis grafiki        = 
 |typ strony          = [[wyszukiwarka internetowa]]
 |komercyjna          = tak
 |data powstania      = 27 września 1998
 |data zamknięcia     = 
 |autor               = [[Larry Page]] i [[Sergey Brin|Siergiej Brin]]
 |właściciel          = [[Google|Google Inc.]]
 |rejestracja         = opcjonalnie
 |wersje językowe     = usługa wielojęzyczna (123)
 |commons             = Category:Google Search
 |www                 = http://www.google.pl
}}
'''Wyszukiwarka Google''' ({{ang.|Google Search}}) – [[wyszukiwarka internetowa]] stworzona przez [[Stany Zjednoczone|amerykańską]] spółkę [[Google|Google LLC.]] Jej celem jest skatalogowanie wszystkich możliwych informacji i udostępnienie ich za pomocą [[Internet]]u. Serwis był notowany w rankingu [[Alexa Internet|Alexa]] na miejscu 1<ref>{{Cytuj |tytuł = Google.com Traffic, Demographics and Competitors – Alexa |data dostępu = 2016-12-29 |opublikowany = www.alexa.com |url = http://www.alexa.com/siteinfo/google.com}}</ref>.

Wedle danych z lipca 2008 roku Google indeksuje ponad bilion stron [[World Wide Web|WWW]]. Większość przeszukiwanych informacji gromadzona jest w uproszczonym formacie na serwerach Google (za pomocą [[bufor (programowanie)|buforowania]] ich zawartości), dzięki czemu są one dostępne nawet po ich usunięciu z oryginalnego źródła.

Nazwa wyszukiwarki jest grą słów i pochodzi od matematycznego terminu ''[[googol]]'', oznaczającego <math>10^{100}.</math> Nazwa miała też odzwierciedlać zamierzenia przedsiębiorstwa do objęcia indeksacją jak największej liczby stron ze światowych zasobów Internetu.

[[Plik:WorldWideWebAroundGoogle.png|mały|350px|Sieć stron WWW związanych z Google]]

== Historia ==
Jako wyszukiwarka internetowa Google zostało założone przez [[Larry Page|Larry’ego Page’a]] oraz [[Sergey Brin|Sergey’a Brina]] w 1996 roku w ramach ich projektu studenckiego na [[Uniwersytet Stanforda|Uniwersytecie Stanforda]]. Wedle ich sposobu rozumowania wyszukiwarka oparta na matematycznej analizie zależności pomiędzy [[Strona internetowa|stronami internetowymi]] działałaby lepiej, niż metody zwykłego segregowania wyników na podstawie częstotliwości występowania wyszukiwanej frazy. Na początku nazwą roboczą powstałej wyszukiwarki było słowo ''BackRub'', pochodzące od [[Język angielski|angielskiego]] słowa ''backlink'', oznaczającego liczbę stron [[hiperłącze|linkujących]] do danego wyniku.

7 września 1998 roku Page i Brin założyli spółkę działającą pod firmą [[Google|Google Inc.]], która na początku miała swoją siedzibę w Menlo Park, w [[Kalifornia|Kalifornii]]. Niedługo potem została uruchomiona strona ''google.com'', a w lutym 1999 roku siedziba spółki została przeniesiona do Palo Alto w Kalifornii. Mając na uwadze coraz większe zainteresowanie swoją wyszukiwarką i rosnące zyski z tekstowych reklam znajdujących się na stronach wynikowych, dwójka założycieli serwisu postanowiła wynająć zespół budynków znajdujących się w Mountain View w Kalifornii. Nowa siedziba przedsiębiorstwa została nazwana ''Googleplex'', co z jednej strony jest grą słów ''Google'' oraz ''Complex'', jednak z drugiej oznacza to [[googolplex]], czyli 10 podniesione do potęgi [[googol]]a ─ <math>10^{(10^{100})}.</math>

Na początku 2004 roku Google kontrolowało 80% rynku wyszukiwarek za pomocą swoich technologii wydzierżawionych [[Yahoo!]], [[AOL]] oraz [[CNN]]owi. Gdy Yahoo! odstąpiło od umowy z Google i założyło własną wyszukiwarkę, udział Google na tym rynku nieco zmalał. 2 września 2015 roku Google zaprezentowało nowe logo wyszukiwarki.

W lutym 2016 r. Google zapowiedziało, iż pragnie polepszyć wyniki wyszukiwań, poprzez zastosowanie sztucznej inteligencji<ref>{{Cytuj |url = http://tech.wp.pl/kat,1009785,title,Nachodza-wielkie-zmiany-w-wyszukiwarce-Google,wid,18143709,wiadomosc.html?ticaid=1166d6 |tytuł = Nachodzą wielkie zmiany w wyszukiwarce Google |opublikowany = Wirtualna Polska |data = 2016-02-04 |data dostępu = 2016-02-05 |język = pl}}</ref>.

== Technologie Google ==
Najważniejszą technologią Google, która została opatentowana jest [[PageRank]], czyli system segregowania wyników na stronach wynikowych.

=== PageRank ===
{{osobny artykuł|PageRank}}

PageRank to matematyczny [[algorytm]] stworzony przez twórców oprogramowania Google, na podstawie którego obliczana jest ważność znalezionych stron dla każdego zapytania. Poprzez prześledzenie wartości PageRank wszystkich stron, które linkują do strony wynikowej, wyliczany jest PageRank dla znalezionej strony.

=== Googlebot ===
{{osobny artykuł|Googlebot}}

[[Googlebot]] jest [[robot internetowy|robotem internetowym]] indeksującym strony internetowe. Codziennie przeszukuje on internet w poszukiwaniu nowych linków i sprawdzaniu aktualizacji obecnych stron. Wysyła on także zawartości [[HTML]] stron do głównego serwera, gdzie są one [[Pamięć podręczna|cache’owane]] w pamięci serwera. W zależności od częstotliwości aktualizacji danej strony, Googlebot indeksuje ją ponownie w odpowiednim przedziale czasowym.

== Korzystanie z Google ==
* Twórcy własnych stron mogą dodać je do wyszukiwarki Google pod adresem: http://www.google.com/addurl

=== Operatory ===
[[Plik:Google suggest.png|mały|250px|Google Suggest – podpowiada przy wpisywaniu wyszukiwanej frazy]]
W wyszukiwarce dostępne są operatory ułatwiające korzystanie z niej.
* '''cudzysłów''' ({{tt|"jakieś długie wyrażenie"}})
: Wyszukiwarka wyszuka strony zawierające dane wyrażenie (nie pokaże stron zawierających dane słowa w innej kolejności).
: Przykład: [http://www.google.pl/search?hl=pl&q=%22spos%C3%B3b+na+nud%C4%99%22 wyniki wyszukania ''"sposób na nudę"''].

* '''minus''' ({{tt|słowo -słówko}})
: W wynikach wyszukiwania pojawią się strony dla wyszukania ''słowo'' bez stron zawierających ''słówko''.
: Przykład: [http://www.google.pl/search?hl=pl&q=kaczor+-donald wyniki wyszukania ''kaczor -donald''].

* '''OR''' ang. ''lub'' ({{tt|słowo OR słówko}})
: Wyszukuje strony dla zapytania ''słowo'' lub ''słówko''
: Przykład: [http://www.google.pl/search?hl=pl&q=pepsi+OR+coca-cola wyniki dla wyszukania ''pepsi OR coca-cola''].

* '''site''' ang. strona ({{tt|dana fraza site:domena}})
: Wyszukuje strony z daną [[Domena internetowa|domeną]].
: Przykład: [[google:GMO+site:edu.pl&oq=GMO+site:edu.pl|wyniki wyszukiwań dla ''GMO site:edu.pl'']]

=== Opcje wyszukiwania ===
Oficjalna lista dostępnych opcji wyszukiwania w wyszukiwarce Google znajduje się na stronie [https://web.archive.org/web/20070318015136/http://www.google.pl/help/features.html google.pl/help/features.html].
* '''Szczęśliwy traf'''
: Szczęśliwy traf ({{ang.|I’m feeling lucky}}) przenosi nas na stronę, która znalazłaby się na pierwszym miejscu na liście wyszukiwania. Użytkownik, korzystając z tej funkcji, pomija stronę z wynikami wyszukiwania i wyświetlane na niej reklamy. Na przycisku „Szczęśliwy traf” [[Google]] traci 110 mln dolarów rocznie. [[Sergey Brin]] na antenie radia Marketplace powiedział, że ok. 1% zapytań dla wyszukiwarki kończy się wciśnięciem tego przycisku<ref>{{cytuj stronę |url = http://interaktywnie.com/newsy/276-szczesliwy-traf-kosztuje-google-110-mln-usd-w-ciagu-roku |tytuł = Szczęśliwy traf kosztuje Google 110 mln USD w ciągu roku |nazwisko = |imię = |autor = |data = 2007-11-28 |rok = |opublikowany = interaktywnie.com |język = |data dostępu = 2009-04-19}}</ref>.
* '''Definicje'''
: Aby uzyskać definicję słowa lub wyrażenia, należy wpisać w pasek wyszukiwarki „define ''dana fraza''” lub (aby uzyskać listę dostępnych definicji) „define:''dana fraza''”.
* '''Kalkulator'''
: Aby użyć wyszukiwarki Google jako [[kalkulator]]a, wystarczy wpisać wyrażenie matematyczne jako zapytanie. Kalkulator podaje wyniki zadań z zakresu podstawowej arytmetyki i zaawansowanej matematyki, przelicza jednostki miary i podaje stałe fizyczne. W kwietniu 2008 roku usługa została dostosowana dla polskich użytkowników.
* '''Linki z pamięci podręcznej'''
: Jedną z opcji Google jest opcja „Kopia” (ang. „{{J|en|Cached}}”) pojawiająca się przy każdym znalezionym linku. Nieraz bywa tak, że znaleziona strona przestała istnieć lub zmieniła swoją zawartość. Aby zobaczyć starą zawartość, właśnie wyszukaną przez Google, należy kliknąć na link Kopia/{{J|en|Cached}}.
* '''Przelicznik walut'''
: Google posiada także wbudowany przelicznik walut. Przykłady:
** 24,5 złotych w dolarach [http://www.google.pl/search?q=24%2C5+z%C5%82otych+w+dolarach]
** 1 PLN w CNY (walucie Chin) [http://www.google.pl/search?q=przelicz+1+PLN+na+CNY]
* '''Typy plików'''
: Oprócz stron [[HTML]] Google przeszukuje treść 12 formatów plików. Są to:
** dokumenty [[Portable Document Format|PDF]],
** pliki [[Microsoft Office]],
** [[PostScript]],
** [[Corel WordPerfect]],
** [[Lotus 1-2-3]]
** i inne.
: Treść plików innych typów nie jest indeksowana, ale jeśli dany [[Plik danych|plik]] spełnia kryteria wyszukiwania, zostanie wyświetlony w wynikach.
: Aby ograniczyć wyniki do danego formatu, należy w zapytaniu dodać tekst „filetype:''format pliku''”.

=== Reklamy ===
Na stronie wyników wyszukiwania w prawym górnym rogu wyświetlają się [[reklama kontekstowa|kontekstowe reklamy]] [[Google Ads|Google Ads (dawnej AdWords)]].

== Search Generative Experience (SGE) ==
Na konferencji Google I/O w maju 2023 r. Google zaprezentował Search Generative Experience (SGE) – eksperymentalną funkcję w wyszukiwarce Google, dostępną w ramach [[Google Labs]], która tworzy podsumowania generowane przez sztuczną inteligencję w odpowiedzi na zapytania wyszukiwania<ref>{{Cytuj |autor = David Pierce |tytuł = The AI takeover of Google Search starts now |data = 2023-05-10 |data dostępu = 2025-01-07 |opublikowany = The Verge |url = https://www.theverge.com/2023/5/10/23717120/google-search-ai-results-generated-experience-io |język = en}}</ref>. Była to część szerszych działań Google zmierzających do przeciwdziałania bezprecedensowemu wzrostowi technologii generatywnej sztucznej inteligencji, zapoczątkowanemu przez uruchomienie [[ChatGPT]] firmy [[OpenAI]], co wywołało wśród kierownictwa Google panikę ze względu na potencjalne zagrożenie dla wyszukiwarki Google<ref>{{Cytuj |autor = Steven Levy |tytuł = Sundar Pichai on Google’s AI, Microsoft’s AI, OpenAI, and … Did We Mention AI? |czasopismo = Wired |data dostępu = 2025-01-07 |issn = 1059-1028 |url = https://www.wired.com/story/sundar-pichai-google-ai-microsoft-openai/ |język = en}}</ref>. W październiku Google dodał możliwość generowania obrazów<ref>{{Cytuj |autor = Jay Peters |tytuł = Google’s AI-powered search experience can now generate images |data = 2023-10-12 |data dostępu = 2025-01-07 |opublikowany = The Verge |url = https://www.theverge.com/2023/10/12/23913337/google-ai-powered-search-sge-images-written-drafts |język = en}}</ref>. Podczas konferencji I/O w 2024 r. funkcja została zmodernizowana i otrzymała nową nazwę – AI Overviews<ref>{{Cytuj |autor = David Pierce |tytuł = Google is redesigning its search engine — and it’s AI all the way down |data = 2024-05-14 |data dostępu = 2025-01-07 |opublikowany = The Verge |url = https://www.theverge.com/2024/5/14/24155321/google-search-ai-results-page-gemini-overview |język = en}}</ref>.

AI Overviews zostało udostępnione użytkownikom w Stanach Zjednoczonych w maju 2024 r. Funkcja spotkała się z krytyką w pierwszych tygodniach po premierze, kiedy błędy narzędzia stały się viralowe w internecie. Wśród nich znalazły się wyniki sugerujące dodanie kleju do pizzy czy jedzenie kamieni<ref>{{Cytuj |tytuł = Google AI search tells users to glue pizza and eat rocks |data dostępu = 2025-01-07 |opublikowany = www.bbc.com |url = https://www.bbc.com/news/articles/cd11gzejgz4o |język = en}}</ref>, a także błędne twierdzenie, że Barack Obama jest muzułmaninem<ref>{{Cytuj |autor = Hayden Field |tytuł = Google criticized as AI Overview makes obvious errors, such as saying former President Obama is Muslim |data = 2024-05-24 |data dostępu = 2025-01-07 |opublikowany = CNBC |url = https://www.cnbc.com/2024/05/24/google-criticized-as-ai-overview-makes-errors-like-saying-president-obama-is-muslim.html |język = en}}</ref>. Google określił te głośne wpadki jako „odosobnione przypadki”, podkreślając, że większość wyników AI Overviews dostarcza prawidłowych informacji. Dwa tygodnie po wprowadzeniu AI Overviews, Google wprowadził zmiany techniczne i wycofał część funkcji, wstrzymując jej działanie dla niektórych zapytań związanych ze zdrowiem oraz ograniczając wykorzystywanie postów z mediów społecznościowych<ref>{{Cytuj |autor = Gerrit De Vynck |tytuł = Google scales back AI search answers after it told users to eat glue |opublikowany = The Washington Post |url = https://www.washingtonpost.com/technology/2024/05/30/google-halt-ai-search/ |język = en}}</ref>. Czasopismo „Scientific American” skrytykowało system z powodów ekologicznych, gdyż takie wyszukiwanie zużywa 30 razy więcej energii niż tradycyjne<ref>{{Cytuj |autor = Allison Parshall |tytuł = What Do Google’s AI Answers Cost the Environment? |data dostępu = 2025-01-07 |opublikowany = Scientific American |url = https://www.scientificamerican.com/article/what-do-googles-ai-answers-cost-the-environment/ |język = en}}</ref>. Krytyka dotyczyła również kompresowania treści z różnych źródeł, co zmniejsza szanse, że użytkownicy zapoznają się z pełnymi artykułami i odwiedzą strony internetowe. 

W sierpniu 2024 r. AI Overviews udostępniono w Wielkiej Brytanii, Indiach, Japonii, Indonezji, Meksyku i Brazylii, w lokalnych wersjach językowych<ref>{{Cytuj |autor = Cecily Mauran |tytuł = The new Google AI Overview layout is a small win for publishers |data = 2024-08-15 |data dostępu = 2025-01-07 |opublikowany = Mashable |url = https://mashable.com/article/new-google-ai-overview-format-ease-publisher-concerns |język = en}}</ref>. 28 października 2024 r. AI Overviews zostało uruchomione w kolejnych 100 krajach, w tym w Australii i Nowej Zelandii<ref>{{Cytuj |autor = Amanda Yeo |tytuł = Google's AI Overview is rolling out worldwide |data = 2024-10-28 |data dostępu = 2025-01-07 |opublikowany = Mashable |url = https://mashable.com/article/google-ai-overview-launch-worldwide-global |język = en}}</ref>.

== Serwery ==
[[Plik:Google’s First Production Server.jpg|mały|Pierwszy produkcyjny serwer Google]]
Do przeszukiwania i indeksowania zasobów Internetu Google wykorzystuje rozmieszczone w różnych miejscach na kuli ziemskiej serwerownie, działające w oparciu o system operacyjny [[Linux]]. Dokładna liczba serwerowni, jak też samych komputerów jest trzymana przez Google w tajemnicy.

== Żarty ==
=== Wersje językowe ===
Kilka wersji językowych udostępniono w ramach żartu, np.
* Bork, bork, bork – w języku szwedzkiego kucharza z ''[[Muppety|Muppetów]]''
* Elmer Fudd – charakterystyczna maniera myśliwego z kreskówki ''[[Zwariowane melodie]]''
* H4x0r – popularne w środowisku [[Haker (slang komputerowy)|hakerskim]] zamienianie liter na cyfry
* Klingon – sztuczny [[język klingoński]] wymyślony na potrzeby serialu ''[[Star Trek]]''
* Pig Latin – strona w tzw. [[świńska łacina|świńskiej łacinie]]
* Pirate – strona w języku [[pirat]]ów

Istnieje także [[elgooG]].

=== Wielkie Pytanie o Życie, Wszechświat i całą resztę ===
Nawiązując do [[trylogia|trylogii]] [[Douglas Adams|Douglasa Adamsa]] ''[[Autostopem przez Galaktykę]]'', kalkulator Google jako wynik zapytania ''the answer to life, the universe and everything'' ([[Wielkie pytanie o życie, wszechświat i całą resztę|odpowiedź na pytanie o życie, wszechświat i całą resztę]]) podaje liczbę [[42 (liczba)|42]]<ref>{{Cytuj |url = http://www.google.com/search?hl=pl&q=the+answer+to+life%2C+the+universe+and+everything |tytuł = the answer to life, the universe and everything – Szukaj w Google<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> |opublikowany = www.google.com |język = pl |data dostępu = 2017-11-27}}</ref>.

== Kontrowersje ==
Zdaniem [[Daniel Brandt|Daniela Brandta]] Google narusza [[prywatność]] użytkowników sieci na różne sposoby<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.leavegooglebehind.com/news/2012/02/google-critic-daniel-brandt-takes-all-of-his-sites-offline/ |tytuł = Google critic Daniel Brandt takes all of his sites offline |data = 2012-02-22 |opublikowany = Leave Google Behind |język = en |data dostępu = 2013-06-11}}</ref>.

W 2003 roku „The New York Times” złożył skargę dotyczącą indeksowania przez Google, twierdząc, że buforowanie (caching) treści na stronie narusza prawa autorskie do tych materiałów. W obu sprawach, Field v. Google oraz Parker v. Google, Sąd Okręgowy Stanów Zjednoczonych dla Dystryktu Nevady orzekł na korzyść Google<ref>{{Cytuj |tytuł = Parker v. Google |data = 2006-03-10 |data dostępu = 2006-03-10 |opublikowany = Eastern Pennsylvania District Court |url = https://web.archive.org/web/20060519020919/http://www.paed.uscourts.gov/documents/opinions/06D0306P.pdf |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Field v. Google |data = 2006-01-16 |data dostępu = 2006-01-16 |opublikowany = Nevada District Court |url = https://wildmoose.pl/w/google_nevada_order.pdf |język = en}}</ref>.

=== Google w Chinach ===
{{Osobny artykuł|Google Dragonfly}}
Spółka [[Google]] w styczniu 2006 roku wprowadziła na terenie [[Chiny|Chin]] ocenzurowaną wersję wyszukiwarki pod adresem google.cn, poddając się [[Cenzura Internetu w Chińskiej Republice Ludowej|ograniczeniom]] narzuconym przez rząd chiński. Zdaniem krytyków, nowa wersja wyszukiwarki miała uniemożliwiać dostęp do wyników wyszukiwania tysięcy haseł. Wśród cenzurowanych tematów miały znaleźć się m.in. niepodległość [[Republika Chińska|Tajwanu]] czy [[Protesty na placu Niebiańskiego Spokoju w 1989|masakra na placu Niebiańskiego Spokoju]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Google censors itself for China |data = 2006-01-25 |data dostępu = 2024-01-30 |url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/technology/4645596.stm |język = en-GB}}</ref>.

Chińska wersja udostępnia tylko strony internetowe zaakceptowane przez chińskie Biuro Bezpieczeństwa Publicznego. Protesty wobec polityki spółki Google zorganizowała organizacja [[Students for Free Tybet]] pod hasłem „No luv 4 Google”{{Fakt|data=2024-01}}. Organizacja zachęca do zaprzestania korzystania z usług tej spółki. Należy jednak zauważyć, że wszystkie wyszukiwarki działające wcześniej w Chinach ([[Baidu]], [[Yahoo!]], [[Bing|MSN]]) również musiały zastosować się do lokalnego prawa{{Fakt|data=2024-01}}.

=== Google bomb ===
{{osobny artykuł|Google bomb}}
Google było ofiarą praktyk internautów polegających na linkowaniu z wielu stron z mylną treścią hiperłącza do strony, która miała się pojawić pod danym wyszukaniem. Przez jakiś czas na pierwszych miejscach w wynikach np. dla zapytania ''siedziba szatana'' pojawiała się oficjalna strona [[Radio Maryja|Radia Maryja]], a dla zapytania ''kretyn'' strona [[Andrzej Lepper|Andrzeja Leppera]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Radio Maryja - Siedziba szatana |data dostępu = 2024-06-29 |opublikowany = Media2.pl |url = https://media2.pl/media/8107-Radio-Maryja-Siedziba-szatana.html |język = pl}}</ref>. W odpowiedzi spółka Google dopracowała swoje technologie tak, że podobne praktyki są utrudnione.

== Zobacz też ==
* [[AltaVista]]
* [[Yahoo!]]
* [[Hakia]]
* [[Bing]]
* [[Alexa Internet|Alexa]] (informacje na temat ruchu sieciowego na stronach internetowych oraz rankingi najpopularniejszych serwisów)

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.google.com/ Strona główna wyszukiwarki] i jej podstrony:
** [http://www.google.pl/ Interfejs wyszukiwarki Google po polsku]
** [http://www.google.com/ncr Interfejs wyszukiwarki Google po angielsku]
** [http://www.google.pl/custom?domains=polskiej+Wikipedii&sitesearch=pl.wikipedia.org Wyszukiwanie w polskiej Wikipedii za pomocą Google]
* {{Cytuj stronę | url = http://google.com/ | tytuł = Wersja archiwalna strony Google.com | opublikowany = google.com | archiwum = https://web.archive.org/web/19981111184551/http://google.com/ | zarchiwizowano = 1998-11-11}} z 11 listopada 1998 roku w [[Internet Archive]]
* {{Cytuj stronę | url = http://dmoz.org/World/Polska/Komputery/Internet/Przeszukiwanie/Wyszukiwarki/Google/ | tytuł = Google | opublikowany = dmoz.org | archiwum = https://web.archive.org/web/20070221034152/http://dmoz.org/World/Polska/Komputery/Internet/Przeszukiwanie/Wyszukiwarki/Google/ | zarchiwizowano = 2007-02-21}} w [[Open Directory Project]]
* [http://www.google.pl/logos/index.html Archiwum różnorodnych logotypów Google]

{{Google}}
{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Serwisy internetowe Google]]
[[Kategoria:Wyszukiwarki internetowe]]