Tekst źródłowy strony William Lawrence Bragg

{{inne znaczenia|australijskiego fizyka (syna)|[[William Bragg]]}}
{{Naukowiec infobox
 |imię i nazwisko           = William Lawrence Bragg
 |grafika                   = Wl-bragg.jpg
 |opis grafiki              = 
 |państwo                   = [[Australia]]
 |data urodzenia            = 31 marca 1890
 |miejsce urodzenia         = [[Adelaide]]
 |data śmierci              = 1 lipca 1971
 |miejsce śmierci           = [[Ipswich]]
 |stopień lub tytuł naukowy = profesor
 |specjalność               = [[fizyka]]
 |almamater                 = 
 |aktywność zawodowa        = 
 |jednostka1 typ            = Uczelnia
 |jednostka1 nazwa          = [[University of Adelaide]]
 |okres zatr1               = 
 |odznaczenia               = {{order|MC|1}} {{order|OBE|C1}} {{order|OKH}}
 |nagrody                   = [[Plik:Nobel prize medal.svg|30px|link=Nagroda Nobla]] [[Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki|Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki]]<br />[[Plik:Copley_Medal_(obverse).png|30px| link= Medal Copleya]] [[Medal Copleya]]
 |commons                   = Category:William Lawrence Bragg
}}
'''William Lawrence Bragg''', Lawrence Bragg (ur. [[31 marca]] [[1890]] w [[Adelaide]], [[Australia]], zm. [[1 lipca]] [[1971]] w [[Ipswich]], [[Wielka Brytania]]<ref name="epwn">{{Encyklopedia PWN | id = 3880249 | tytuł = Bragg William Lawrence | data dostępu = 2023-03-30 }}</ref>) – [[Australia|australijski]] [[fizyk]], laureat [[Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki|Nagrody Nobla]], którą otrzymał wraz z ojcem, [[William Henry Bragg|Williamem Henrym Braggiem]], za zasługi w badaniu [[Sieć krystaliczna|struktury krystalicznej]] za pomocą [[Promieniowanie rentgenowskie|promieniowania rentgenowskiego]]{{r|www.nobelprize|www.nndb.com}}.

== Życiorys ==
Już od dziecka interesował się nauką i fizyką; ojciec, William Henry, był wykładowcą matematyki i fizyki na [[University of Adelaide|Uniwersytecie w Adelajdzie]]. W wieku pięciu lat Lawrence spadł z roweru łamiąc sobie przy tym rękę; jego ojciec, który nieco wcześniej czytał o eksperymentach [[Wilhelm Röntgen|Wilhelma Röntgena]] z promieniowaniem X, postanowił użyć ich do zbadania złamanej ręki syna – po raz pierwszy w Australii wykorzystano wtedy promieniowanie rentgenowskie do celów medycznych{{r|www.nobelprize|www.nndb.com}}.

W. Lawrence Bragg zaczął uczęszczać na uniwersytet w wieku 15 lat i ukończył go w 1908 mając zaledwie 18 lat. W tym samym roku przeniósł się do [[Wielka Brytania|Anglii]], kiedy jego ojciec został wykładowcą na Uniwersytecie w [[Leeds]]. William dostał się na [[University of Cambridge|Uniwersytet Cambridge]] jesienią 1909 i zakończył studia w 1911{{r|www.nobelprize|www.nndb.com}}.

Od 1912 prowadził badania nad [[Dyfrakcja|dyfrakcją]] promieni rentgenowskich w kryształach; na podstawie tych eksperymentów jego ojciec zbudował [[Spektroskop|spektrometr]] rentgenowski, pozwalający na badania właściwości kryształów. W 1915 wraz ze swoim ojcem otrzymał [[Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki|nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki]]{{r|www.nobelprize|www.nndb.com}}. Miał wówczas 25 lat; jest dotychczas (2017) najmłodszym laureatem Nagrody Nobla z dziedziny fizyki w historii{{r|www.nobelprize|www.nndb.com}}.

W następnych latach był [[profesor]]em w [[University of Manchester|Victoria University of Manchester]] (1919–1937, ''Langworthy Professor of Physics'') i w [[University of Cambridge]] (UC) (1938–1953, ''Cavendish Professor of Physics''); w latach 1938–1953 kierował w UC [[Laboratorium Cavendisha]] (jako ''administrator''){{r|www.nndb.com}}.
{{Grafika rozwinięta
|opis       =
|położenie  = center
|grafika1   = X-ray spectrometer, 1912. (9660569929).jpg
|szerokość1 = 111
|alt1       = 1
|opis1      = [[Spektroskop|Spektrometr]] L.&nbsp;Bragga (1912)
|grafika2   = Bragg.svg
|szerokość2 = 300
|alt2       = 2
|opis2      = Ilustracja [[prawo Bragga|prawa Braggów]]<br /><math>n\lambda=2d\sin\theta</math>
|grafika3   = DBRREFL.JPG
|szerokość3 = 220
|alt3       = 3
|opis3      = [[Współczynnik odbicia]] (R) [[Rozproszony reflektor Bragga|zwierciadła&nbsp;Bragga]]
}}

== Publikacje ==
Jest m.in. autorem książek{{r|www.nndb.com}}:
* 1915: ''X Rays and Crystal Structure'' (z Williamem Braggiem),
* 1930: ''The Structure of Silicates'',
* 1934: ''The Crystalline State'',
* 1936: ''Electricity'',
* 1937: ''Atomic Structure of Minerals''.

== Nagrody i wyróżnienia ==
Został członkiem [[Royal Society]] w roku 1921. Poza Nagrodą Nobla otrzymał{{r|www.nndb.com}}:
{{Układ wielokolumnowy |szerokość=23em <!-- od 8 do 23 --> |liczba=3 |
* 1915: [[Matteucci Medal]] (z Williamem Braggiem),
* 1918: [[Krzyż Wojskowy (Wielka Brytania)|Military Cross]],
* 1918: [[Order Imperium Brytyjskiego]] (OBE)
* 1931: [[Hughes Medal]],
* 1946: [[Royal Medal]],
* 1941: Order Imperium Brytyjskiego (KBE),
* 1948: [[Roebling Medal]],
* 1966: [[Medal Copleya|Copley Medal]],
* 1967: [[Order Towarzyszy Honoru|Order of the Companions of Honour]].
}}

== Zobacz też ==
* [[prawo Bragga]] (prawo Wulfa-Braggów, wzór Braggów, warunek Braggów)
* [[rentgenografia strukturalna]]
* [[rozproszony reflektor Bragga]]
* [[światłowodowa siatka Bragga]]

== Przypisy ==
{{Przypisy|
<ref name=www.nobelprize>{{Cytuj stronę |url = https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1915/wl-bragg/facts/ |tytuł = Lawrence Bragg – Facts |praca = The Nobel Prize in Physics 1915 > William Bragg, Lawrence Bragg |opublikowany = Nobel Media AB |język = en |data dostępu = 2014-04-11}}, [https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1915/wl-bragg/biographical/ Biographical], Nobel Lecture, September 6, 1922, ''[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1915/wl-bragg/lecture/ The Diffraction of X-Rays by Crystals]''.</ref>
<ref name="www.nndb.com">{{Cytuj stronę |url = http://www.nndb.com/people/538/000099241/ |tytuł = Lawrence Bragg |praca = Notable Names Database (NNDB) |język = en |data dostępu = 2014-04-11}}</ref>
}}

{{Nobel Fizyka}}
{{Laureaci Medalu Copleya (XX wiek)}}
{{Laureaci Royal Medal (XX wiek)}}
{{Laureaci Medalu Hughesa}}
{{Kontrola autorytatywna}}

{{SORTUJ:Bragg, William Lawrence}}
<!-- Zajęcia -->
[[Kategoria:Australijscy fizycy XX wieku]]
[[Kategoria:Brytyjscy fizycy XX wieku]]
[[Kategoria:Fizycy ciała stałego]]
[[Kategoria:Krystalografowie]]
[[Kategoria:Wykładowcy uczelni w Wielkiej Brytanii]]
[[Kategoria:Przewodniczący Kongresów Solvay poświęconych fizyce]]
<!-- Honory -->
[[Kategoria:Członkowie Royal Society]]
[[Kategoria:Brytyjscy nobliści – fizyka]]
[[Kategoria:Laureaci Medalu Copleya]]
[[Kategoria:Laureaci Royal Medal]]
[[Kategoria:Laureaci Medalu Hughesa]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Wojskowym (Wielka Brytania)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Imperium Brytyjskiego]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Towarzyszy Honoru]]
<!-- Ogólne -->
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Adelaide]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1890]]
[[Kategoria:Zmarli w 1971]]