Tekst źródłowy strony Turyngit

{{Minerał infobox
 |nazwa                   = ''Turyngit''
 |grafika                 = 
 |opis grafiki            = 
 |alt grafiki             = 
 |inne nazwy              = 
 |skład chemiczny         = {{chem2|(Fe(2+),Mg,Fe(3+),Al)6[(OH)8(Al,Si)4O10]}}<ref name="Żaba">{{Cytuj | autor = [[Jerzy Żaba]] | tytuł = Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów | miejsce = Chorzów | wydawca = Videograf | data = 2014 | s = 461 | rozdział = Turyngit| isbn = 9788378352976}}</ref><br /><small>lub</small><br />{{chem2|(Fe(2+),Fe(3+),Al)2[OH]2[Al_{1,2–2,0},Si_{2,8–2,9}O10]*}}<br />{{chem2|*(Mg,Fe(2+),Fe(3+))3[O,OH]4}}<ref name="Bolewski">{{Cytuj | autor = [[Andrzej Bolewski]] | tytuł = Mineralogia szczegółowa | miejsce = Warszawa | wydawca = Wydawnictwa Geologiczne | data = 1965 | s = 586 | rozdział = Turyngit}}</ref>
 |twardość w skali Mohsa  = od 2 do 2,5
 |przełam                 = nierówny<ref name="Żaba"/>
 |łupliwość               = doskonała, według ''(001)''<ref name="Bolewski"/>
 |pokrój kryształu        = łuseczkowy<ref name="Żaba"/>
 |układ krystalograficzny = jednoskośny<ref name="Żaba"/>
 |topliwość               = 
 |właściwości mechaniczne = 
 |gęstość minerału        = 3,15-3,19 g/cm³<ref name="Żaba"/>
 |barwa                   = oliwkowa, zielonobrunatna, a niekiedy zielonoczarna<ref name="Żaba"/>
 |rysa                    = szarozielona<ref name="Żaba"/>
 |połysk                  = perłowy lub matowy<ref name="Żaba"/>
 |współczynnik załamania  = n<math>\beta</math> = 1,64-1,68<ref name="Bolewski"/>
 |inne własności optyczne = nieprzeźroczysty lub przeświecający<ref name="Żaba"/>
 |postacie alotropowe     = 
 |szczególne własności    = rozpuszczalny w [[kwas solny|kwasie solnym]]
 |klasyfikacja Strunza    = 
 |commons                 = 
 |wikisłownik             = 
}}
'''Turyngit''' – złożony [[minerał]] z gromady [[krzemiany|krzemianów]] [[Żelazo|żelaza]], magnezu i [[glin]]u, z grupy [[chloryty|chlorytów]] żelazistych. Odmiana [[szamozyt]]u<ref name=Mindat>{{Mindat|id=3956|nazwa=Thuringite|data dostępu=2020-06-11}}</ref>.

Nazwa minerału wiąże się z niemiecką [[Turyngia|Turyngią]], w której minerał ten odkryto i tamtejsze okazy po raz pierwszy opisano<ref name="Żaba"/>.

== Charakterystyka ==
=== Właściwości ===
Współwystępuje z innymi minerałami rud żelaza: [[limonit]]em, [[magnetyt]]em, [[syderyt]]em i [[szamozyt]]em<ref name="Żaba"/>. Minerał w płomieniu redukującym czernieje i przechodzi w szkliwo. [[Roztwarzanie|Roztwarza]] się w [[kwas solny|kwasie solnym]]<ref name="Bolewski"/>.

=== Geneza ===
Produkt przeobrażeń hydrotermalnych, metamorficznych i w skałach osadowych pochodzenia morskiego<ref name="Bolewski"/><ref name="Żaba"/>.

=== Występowanie ===
Występuje w morskich skałach osadowych, w tym w postaci [[ooid]]ów, tworząc [[Oolity|wapienie oolitowe]]<ref name="Żaba"/> będące źródłem rud żelaza<ref name="Polański">{{Cytuj | autor = [[Antoni Polański]] | tytuł = Geochemia i surowce mineralne | miejsce = Warszawa | wydawca = Wydawnictwa Geologiczne | data = 1974 | s = 204}}</ref>. Pojawia się jako produkt hydrotermalny wyższych temperatur oraz w facji zieleńcowej (skały metamorficzne)<ref name="Żaba"/>.

'''W Polsce''': [[Miedzianka (województwo dolnośląskie)|Miedzianka]] koło [[Jelenia Góra|Jeleniej Góry]], [[Góry Izerskie]]. Także [[Częstochowa]] i Łęczyca (składnik rud żelaza<ref name="Żaba"/>.

'''W świecie''': rozpowszechniony, m.in. Turyngia; [[Morawy]]; okolice Jeziora Górnego (USA)<ref name="Żaba"/>.

=== Zastosowanie ===
* jeden z minerałów kruszcowych [[Rudy żelaza na Ziemi|rud żelaza]] związanych z morskimi skałami osadowymi<ref name="Żaba"/>.

== Zobacz też ==
* [[krzemiany warstwowe]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

[[Kategoria:Glinokrzemiany]]