Tekst źródłowy strony Tau

{{Grafem infobox
 |nazwa               = Tau
 |grafika             = Greek letter tau on font lines.svg
 |opis grafiki        = 
 |znak                = Τ τ
 |majuskuła           = Τ
 |minuskuła           = τ
 |podstawowy alfabet  = grecki
 |oparty na grafemie  = [[Taw|Taw (𐤕)]]
 |wartość liczbowa    = 300
 |wikisłownik         = tau
}}
{{Inne znaczenia|litery alfabetu|[[Tau (ujednoznacznienie)|inne znaczenia]]}}
'''Tau''' ('''taf''', [[język starogrecki|st.gr.]] '''ταῦ''', [[język nowogrecki|nw.gr.]] '''ταυ''', pisana '''Ττ''') – dziewiętnasta [[litera]] [[alfabet grecki|alfabetu greckiego]] i dwudziesta druga, a zarazem ostatnia litera [[Pismo hebrajskie|alfabetu hebrajskiego]] znana pod symbolem [[Taw|ת]]. W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 300, a w hebrajskim liczbę 400.

== Użycie jako symbolu ==
=== Τ ===
[[Majuskuła|Majuskuły]] tau nie używa się jako symbolu, ponieważ wygląda ona tak samo jak łacińska litera T.

=== τ ===
[[Plik:Franciscan Tau.JPG|thumb|left|120px|Franciszkańska ''tauka'']]
* W religii chrześcijańskiej '''[[krzyż]] tau''' τ często łączony jest z osobą [[Jezus Chrystus|Jezusa Chrystusa]], bądź też z [[duchowość Tau|duchowością Tau]]. Jej pierwotna forma przypominała X, bądź + i była często używana jako osobisty podpis czy znak pieczętujący dokument lub własność. „Mój podpis” w [[Księga Hioba|Hi]] 31,35 dosłownym tłumaczeniu brzmi „moja tau”. Szkocki protestancki bp. [[Alexander Hislop]], w nieco kontrowersyjnym tekście, dopatruje się krzyża tau w religii Babilonu np. w kontekście [[Dumuzi (bóg)|Tammuza]]<ref>[[Alexander Hislop]], 1853, 1919, ''[[Dwa Babilony]]'', tłumaczenie polskie 2011 Bogusław Kluz</ref>. W [[kultura|kulturze]] [[Starożytna Grecja|grecko]]-[[Starożytny Rzym|rzymskiej]] ten znak zbawienia wyrażał liczbę 300. τ była też używana jako znak magiczny, chroniący od [[epidemia|zarazy]] i demonów, umieszczano ją na [[amulet]]ach, na murach [[dom]]ów. Później używali jej bracia szpitalni św. Antoniego Pustelnika (stąd nazwa '''krzyż św. Antoniego'''). Znany też jako '''''krzyż egipski''''' czy '''''crux commissa'''''. Znak τ przyjął i używał [[Franciszek z Asyżu|św. Franciszek]] podczas [[Sobór laterański IV|Soboru Laterańskiego IV]], pod wpływem mowy [[papież]]a [[Innocenty III|Innocentego III]], nawiązującej do widzenia [[Ezechiel]]a ([[Księga Ezechiela|Ez]] 9,4-6) i zawierającej wezwanie „bądźcie więc bojownikami τ i krzyża”. Innocenty III, wyrażał jednocześnie przekonanie, że tak właśnie wyglądał krzyż [[Jezus Chrystus|Zbawiciela]], zanim [[Poncjusz Piłat]] przybił do niego tabliczkę z napisem: ''Jezus Nazarejczyk, Król żydowski'' ([[Ewangelia Jana|J]] 19,19). Dzisiaj używany powszechnie przez członków [[Zakony i zgromadzenia franciszkańskie|zakonów i zgromadzeń franciszkańskich]], zawieszony na sznurku lub rzemyku z trzema węzełkami.

* W [[statystyka|statystyce]] używana do oznaczenia kilku miar zależności statystycznej:
** <math>\tau</math> – [[tau Kendalla]]
** <math>\tau_a</math> [[tau-a Kendalla]]
** <math>\tau_b</math> [[tau-b Kendalla]]
** <math>\tau_c</math> [[tau-c Kendalla]]
* W [[matematyka|matematyce]] oznacza [[funkcja τ|funkcję tau]]
* W [[fizyka|fizyce]] cząstek – symbol [[taon]]u
* W [[fizyka|fizyce]] również – średni czas życia cząstek
* W [[Automatyka|automatyce]] i [[Elektrotechnika|elektryce]] oznacza [[Stała czasowa|stałą czasową]].
* ''Tau Wieloryba'' to debiutanckie opowiadanie klasyka polskiej science fiction, [[Janusz A. Zajdel|Janusza A. Zajdla]]
* W [[mechanika|mechanice]] do oznaczania [[naprężenie|naprężeń]] stycznych
* [[Tau (Warhammer 40,000)|Jedna ze stron konfliktu]] w uniwersum [[Warhammer 40,000]]
* Jako stała matematyczna wynosząca dwukrotność liczby Pi. <math>\tau = 2 \pi \approx 6{,}28</math>

== Kodowanie ==
W [[Unicode]] litera jest zakodowana:
{| class="wikitable"
! Znak !! Unicode !! Kod [[HTML]] !! Nazwa unikodowa !! Nazwa polska
|-
| style="font-size: 3em; line-height: 1.0; font-family: serif; font-weight: normal" | Τ
| U+03A4 || <code>&amp;Tau;</code> '' lub'' <code>&amp;#x03A4;</code> '' lub'' <code>&amp;#932;</code>
| GREEK CAPITAL LETTER TAU || wielka litera grecka tau
|-
| style="font-size: 3em; line-height: 1.0; font-family: serif; font-weight: normal" | τ
| U+03C4 || <code>&amp;tau;</code> '' lub'' <code>&amp;#x03C4;</code> '' lub'' <code>&amp;#964;</code>
| GREEK SMALL LETTER TAU || mała litera grecka tau
|}

W [[LaTeX]]-u używa się znacznika:
{| class="wikitable"
! Znak !! LaTeX
|-
| style="font-size: 2em; line-height: 1.0; font-family: serif; font-weight: normal" | <math>\Tau</math> || <code>\Tau</code>
|-
| style="font-size: 2em; line-height: 1.0; font-family: serif; font-weight: normal" | <math>\tau</math> || <code>\tau</code>
|}

== Zobacz też ==
{{commonscat|Tau (letter)}}
* [[lista jednoliterowych skrótów i symboli]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Linki zewnętrzne ==
* [http://mftau.pl/kim-jestesmy/duchowosc-tau/ Kilka słów o duchowości Tau]

{{krzyż}}
{{Alfabet grecki}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Krzyże]]
[[Kategoria:Litery alfabetu greckiego]]