Tekst źródłowy strony Równowaga hydrofilowo-lipofilowa

'''Równowaga hydrofilowo-lipofilowa''' – ([[język angielski|ang.]] ''hydrophilic-lipophilic balance'', '''HLB''') – [[surfaktant]]u jest parametrem, mówiącym w jakim stopniu jest on [[hydrofilowość|hydrofilowy]], czy [[lipofilowość|lipofilowy]]. Wyznacza się go obliczając wartości tych cech dla różnych regionów [[cząsteczka|cząsteczki]] (Griffin<ref>Griffin WC: "Classification of Surface-Active Agents by 'HLB,'" Journal of the Society of Cosmetic Chemists 1 (1949): 311.</ref><ref>Griffin WC: "Calculation of HLB Values of Non-Ionic Surfactants," Journal of the Society of Cosmetic Chemists 5 (1954): 259</ref>).  Inną metodę wyznaczania HLB podaje także Davies<ref>Davies JT: "A quantitative kinetic theory of emulsion type, I. Physical chemistry of the emulsifying agent," Gas/Liquid and Liquid/Liquid Interface. Proceedings of the International Congress of Surface Activity (1957): 426-438</ref>.

== Metoda Griffina ==
Metoda Griffina wyznaczania HLB dla [[jon|niejonowych]] [[surfaktant]]ów opisana w [[1954]]:

<math>HLB = 20\cdot \frac{Mh}{M}</math>

gdzie Mh to [[masa molekularna]] [[hydrofilowość|hydrofilowej]] części [[cząsteczka|cząsteczki]], a M to [[masa molekularna]] całej [[cząsteczka|cząsteczki]], co daje umowną [[skala|skalę]] wartości HLB od 0 do 20.
Wartość HLB równa 0 odpowiada [[cząsteczka|cząsteczce]] całkowicie [[hydrofobowość|hydrofobowej]], a wartość 20 [[cząsteczka|cząsteczce]] zbudowanej w całości z części [[hydrofilowość|hydrofilowych]].

Wartości HLB mogą być użyte w przewidywaniach właściwości [[cząsteczka|cząsteczek]]:
* od 1,5 do 3 odpowiada środkom [[Piana (chemia)|przeciwpieniącym]]
* od 3 do 6 wskazuje na [[emulgator]] typu W/O ([[woda]]/[[olej]])
* od 7 do 9 wskazuje na środki zwilżające
* od 8 do 12 na [[emulgator]] typu O/W
* od 15 do 20 na solubilizator albo [[hydrotrop]]

Powyższy podział jest bardzo umowny. Poszczególne klasy mogą na siebie zachodzić wartościami HLB.

== Metoda Daviesa ==
W [[1957]] Davies zasugerował metodę obliczania HLB opartą na grupach chemicznych danej [[cząsteczka|cząsteczki]]. Zaletą tej metody jest uwzględnienie efektu silnijeszych i mniej silnych grup [[hydrofilowość|hydrofilowych]] na wartość HLB. HLB według tej metody oblicza się według równania:

<math>HLB = 7 + m\cdot Hh - n\cdot Hl</math>

gdzie m to liczba grup [[hydrofilowość|hydrofilowych]] w [[cząsteczka|cząsteczce]]<br />
Hh to wartość grup [[hydrofilowość|hydrofilowych]]<br />
n to liczba grup [[lipofilowość|lipofilowych]] w [[cząsteczka|cząsteczce]]<br />
Hl to wartość grup [[lipofilowość|lipofilowych]].

== Linki zewnętrzne ==
* {{Cytuj stronę | url = http://magiste.republika.pl/Nowiczewski/wstep/wstep_2.htm | tytuł = Teoria HLB | opublikowany = magiste.republika.pl | archiwum = https://web.archive.org/web/20060716063638/http://magiste.republika.pl/Nowiczewski/wstep/wstep_2.htm | zarchiwizowano = 2006-07-16}}
== Przypisy ==
{{Przypisy}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Zjawiska powierzchniowe]]
[[Kategoria:Mieszaniny]]