Tekst źródłowy strony Magnon

[[Plik:FerromagneticMagnon.svg|thumb|300px|Magnon]]
'''Magnon''' (od [[magnetyzm]]u) – [[kwazicząstka]] opisująca elementarny [[kwant]] propagujących się wzbudzeń spinowych w [[Ciało krystaliczne|krysztale]].

Oddziałujące [[spin (fizyka)|spiny]] w sieci krystalicznej mogą tworzyć propagujące się jak [[fala|fale]] wzbudzenia, które nazywamy '''falami spinowymi'''. Fale spinowe są kolektywnymi wzbudzeniami układu spinów w krysztale. Wzbudzenia te mogą (zgodnie z [[mechanika kwantowa|mechaniką kwantową]]) być skwantowane podobnie jak [[Promieniowanie elektromagnetyczne|fala elektromagnetyczna]]. Kwantem fali elektromagnetycznej jest [[foton]].

Kwant fali spinowej nazywamy '''magnonem'''. Propagujący się magnon posiada kwazipęd <math>\vec{p}=\hbar \vec{k}</math> (<math>k</math> jest [[wektor falowy|wektorem falowym]]), energię <math>E=\hbar \omega(k)</math>

Zależność dyspersyjna dla magnonów ma postać:
:: <math>E_k=\hbar \omega(k)=2J S (z-\sum_\delta\cos(\vec{k}\vec\delta))\sim (2J S a^2)k^2=\frac{\hbar^2 k^2}{2m_*},</math>

gdzie:
* <math>a</math> – stała sieci,
* <math>J</math> – całka wymiany,
* <math>S</math> – wartość spinu,
* sumowanie odbywa się po najbliższych sąsiadach.

W ferromagnetykach magnony zachowują się jak [[bozony]] (w pierwszym przybliżeniu) o pewnej [[masa efektywna|masie efektywnej]]. Układ oddziałujących spinów opisuje [[model Heisenberga]].

Podobnymi kwazicząstkami są: [[ekscyton]]y, [[fonon]]y, [[polaron]]y i [[polarytron]]y.

== Literatura ==
* J. Garbarczyk, ''Wstęp do fizyki ciała stałego'', Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2000, {{ISBN|83-7207-176-4}}.
* Ch. Kittel, ''Wstęp do fizyki ciała stałego'', PWN, Warszawa 1999.
* J.M. Ziman, ''Wstęp do fizyki ciała stałego'', PWN, Warszawa 1977.

{{Cząstki elementarne}}
{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Kwazicząstki]]
[[Kategoria:Fizyka ciała stałego]]