Tekst źródłowy strony Klirens

'''Klirens''' (współczynnik oczyszczania) – objętość [[Osocze krwi|osocza]] całkowicie oczyszczonego z danej substancji w jednostce czasu. Wyraża sprawność, z jaką osocze zostaje oczyszczone z danej substancji. Klirens danej substancji obliczamy ze wzoru:
:: <math>Cx=\frac{D}{P}</math>

gdzie:
: <math>C_x</math> – klirens danej substancji (jednostka objętości/jednostkę czasu)
: <math>D</math> – ładunek danej substancji usunięty z osocza w przyjętej jednostce czasu ([[jednostka miary]] ilości danej substancji)
: <math>P</math> – stężenie danej substancji w osoczu (ta sama jednostka miary ilości danej substancji jak wyżej/ta sama jednostka objętości).

Stosuje się najczęściej do diagnozowania pracy nerek ([[klirens kreatyniny]], [[klirens inuliny]]), rzadziej szybkości eliminacji substancji przez [[Wątroba|wątrobę]] lub [[Nerka|nerki]].

Przykładowo, obliczając klirens kreatyniny w mililitrach na minutę, przyjmijmy:
: <math>U</math> – stężenie danej substancji w moczu [mg/ml]
: <math>V</math> – wielkość [[Diureza|diurezy]] minutowej [ml/min]

Wówczas:
:: <math>D = U\cdot V.</math>

Wprowadzając pozostałą zmienną:
: <math>P</math> – stężenie danej substancji w osoczu [mg/ml]

i podstawiając do ogólnego wzoru, otrzymamy:
:: <math>C_x = \frac{U\cdot V}{P}</math>

gdzie:
: <math>C_x</math> – klirens danej substancji [ml/min].

Najczęściej stosowanymi substancjami do określania klirensu nerkowego są: [[inulina]], [[kwas paraaminohipurowy]], [[mocznik]], [[kreatynina]], [[mannitol]], [[sorbitol]], [[witamina B12|witamina B<sub>12</sub>]] znakowana kobaltem radioaktywnym.

Do oznaczania [[wskaźnik filtracji kłębuszkowej|szybkości przesączania kłębuszkowego]] najlepszym narzędziem jest klirens inuliny; w praktyce zwykle wystarczający jest [[klirens kreatyniny]].

Do oznaczania [[nerkowy przepływ osocza|nerkowego przepływu osocza]] używa się kwasu paraaminohipurowego, który ulega stuprocentowej sekrecji w [[kanalik nerkowy|kanaliku nerkowym]].

Do oznaczania skuteczności dializ stosuje się tygodniowy [[klirens mocznika]].

== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Krzymowski |imię = Tadeusz |nazwisko2 = Przała |imię2 = Jadwiga |tytuł = Fizjologia zwierząt: podręcznik dla studentów wydziałów medycyny weterynaryjnej, wydziałów biologii i hodowli zwierząt akademii rolniczych i uniwersytetów: praca zbiorowa |data = 2005 |wydawca = Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne |miejsce = Warszawa |isbn = 83-09-01792-8 |strony = 604–606}}

{{Zastrzeżenia|Medycyna}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Nefrologia]]
[[Kategoria:Fizjologia zwierząt]]