Tekst źródłowy strony Fala grawitacyjna (mechanika cieczy)

{{inne znaczenia|mechaniki cieczy|[[fale grawitacyjne]] (teoria względności)}}
[[Plik:Waves.jpg|thumb|180px|Powierzchniowa fala grawitacyjna załamująca się na plaży.]]
[[Plik:Wave clouds.jpg|thumb|180px|Chmury falowe [[Theresa (Wisconsin)]], USA.]]
[[Plik:GravityWaves ArabianSea.MODIS.2005may23.jpg|thumb|180px|Fale grawitacyjne obserwowane z przestrzeni kosmicznej.]]
[[Plik:Wave cloud.jpg|thumb|180px|Zdjęcie satelitarne fal grawitacyjnych na zawietrznej wyspy wulkanicznej [[Amsterdam (wyspa)|Amsterdam]] na [[Ocean Indyjski|Oceanie indyjskim]].]]
'''Fala grawitacyjna''' (oscylacje wypornościowe) – w mechanice płynu jest to fala utworzona przez siły wypornościowe i siłę grawitacji w stabilnie stratyfikowanym ośrodku lub na powierzchni dwóch warstw płynu o różnej gęstości. W opisie zjawisk atmosferycznych i oceanograficznych jest to fala utworzona w stabilnie stratyfikowanym powietrzu lub wodzie, ogólnie na powierzchni pomiędzy dwoma warstwami płynu o różnych właściwościach.

Fale atmosferyczne czysto grawitacyjne mają okres oscylacji około 5-15 min. Ogólnie mówiąc, częstotliwość atmosferycznych fal grawitacyjnych zawiera się w przedziale [[Parametr Coriolisa|częstotliwości Coriolisa]] i [[Częstotliwość Brunt-Väisälä|częstotliwości Brunta-Väisäli]]. Fale grawitacyjne w atmosferze mogą powstać tylko w stabilnej atmosferze, czyli wtedy kiedy [[temperatura potencjalna]] rośnie z wysokością nad powierzchnią Ziemi. Fale grawitacyjne tworzą się w atmosferze w różnych sytuacjach. Związane są m.in. z [[Uliczka chmur|uliczkami chmur]], głęboką konwekcją, stratyfikowanymi chmurami w obszarze stabilnej atmosfery.

== Teoria liniowych fal grawitacyjnych ==
Równania ruchu fal grawitacyjnych w przypadku dwuwymiarowego przypływu powietrza w stabilnej atmosferze przy założeniu, że powietrze jest [[Równanie ciągłości|nieściśliwe]] a [[Efekt Coriolisa|siła Coriolisa]] jest mało istotna można przedstawić w postaci
:: <math>
\frac{\partial u}{\partial t} + u \frac{\partial u}{\partial x} + w \frac{\partial u}{\partial z}=
-\frac{1}{\rho} \frac{\partial p}{\partial x}
</math>
:: <math>
\frac{\partial w}{\partial t} + u \frac{\partial w}{\partial x} + w \frac{\partial w}{\partial z}=
-\frac{1}{\rho} \frac{\partial p}{\partial z}-g
</math>
:: <math>
\frac{\partial u}{\partial x} + \frac{\partial w}{\partial z}=0
</math>
:: <math>
\frac{d b}{d z} + w N^2(z)=0
</math>

gdzie:
* ''u'' – prędkość horyzontalna,
* ''w'' – prędkość pionowa,
* ''p'' – ciśnienie,
* <math>\rho</math> – [[gęstość powietrza]],
* <math>\theta</math> – [[temperatura potencjalna]],
* <math>g</math> – [[przyspieszenie ziemskie]].

== Bibliografia ==
* Dr. Steven Koch, Hugh D. Cobb, III and Neil A. Stuart, ''„[http://web.archive.org/web/20021002230415/http://www.erh.noaa.gov/er/akq/GWave.htm Notes on Gravity Waves – Operational Forecasting and Detection of Gravity Waves Weather and Forecasting]”''. [[Narodowa Administracja Oceanu i Atmosfery USA|NOAA]], Eastern Region Site Server.
* Gill, A. E., ''„[https://archive.is/20121208180139/http://amsglossary.allenpress.com/glossary/search?id=gravity-wave1 Gravity wave]”''. Atmosphere Ocean Dynamics, Academic Press, 1982.

== Linki zewnętrzne ==
* {{Cytuj stronę | url = http://www.wikiwaves.org/index.php/Main_Page | tytuł = Water Waves Wiki | opublikowany = wikiwaves.org | archiwum = https://web.archive.org/web/20101113225116/http://www.wikiwaves.org/index.php/Main_Page | zarchiwizowano = 2010-11-13}}

{{Kontrola autorytatywna}}

{{SORTUJ:Grawitacyjna fala}}
[[Kategoria:Meteorologia dynamiczna]]
[[Kategoria:Fale]]