Tekst źródłowy strony Delta (litera)

{{Grafem infobox
 |nazwa               = Delta
 |grafika             = Greek letter delta on font lines.svg
 |opis grafiki        = 
 |znak                = Δ δ
 |majuskuła           = Δ
 |minuskuła           = δ
 |podstawowy alfabet  = grecki
 |oparty na grafemie  = [[Dalet|Dalet (𐤃)]]
 |wartość liczbowa    = 4
 |wikisłownik         = delta
}}
{{Inne znaczenia|'''litery delta'''|[[Delta|inne znaczenia tego słowa]]}}
'''Delta''' ('''dhelta'''<ref name="borowska">[[Małgorzata Borowska]] ''Μπαρμπαγιώργος. Książka do nauki języka nowogreckiego'', s. 20, wyd. [[Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”|Wiedza Powszechna]], Warszawa 2006, {{ISBN|978-83-214-1309-9}}</ref>, '''δελτα''', pisana '''Δδ''') – czwarta [[litera]] [[alfabet grecki|alfabetu greckiego]], oznaczającą [[Spółgłoska zwarta#Artykulacja|spółgłoskę zwarto-wybuchową]] „d”. Współcześnie, w [[język nowogrecki|języku nowogreckim]] jest wymawiana jako głoska międzyzębowa, zbliżona do angielskiego „th” /ð/, jak w wyrazie „[[wikt:the|the]]”<ref name="borowska" />.

== Użycie jako symbolu ==
=== Δ ===
* w [[matematyka|matematyce]] oznaczenie [[Funkcja kwadratowa|wyróżnika funkcji kwadratowej]]
* w [[matematyka|matematyce]] oznaczenie [[Operator Laplace’a|operatora Laplace’a]] (laplasjanu) 
* w [[Matematyka|matematyce]] oznaczenie [[trójkąt]]a, np. [[Trójkąt|Δ]][[A]][[B]][[C]]
* w [[fizyka|fizyce]], [[matematyka|matematyce]] i wielu dziedzinach [[technika|techniki]] zwyczajowe oznaczenie dla przyrostu [[Funkcja|funkcji]] lub [[Zmienna (matematyka)|zmiennej]]
* w [[Fizyka cząstek elementarnych|fizyce cząstek elementarnych]] – [[Delta (cząstka)|barion Δ]]
* w [[Chemia|chemii]] – jeden z dwóch typów (obok [[lambda|Λ]]) [[helikalność|helikalności]] związków o strukturze [[helisa|helisy]]<ref>{{GoldBook|D01511|nazwa=Δ (delta), Λ (lambda)}}</ref>

=== δ ===
* w [[matematyka|matematyce]] oznaczenie [[Funkcja|funkcji]] (a właściwie [[Teoria dystrybucji|dystrybucji]]) zwanej [[delta Diraca|deltą Diraca]], często również (podobnie jak [[epsilon]]) oznaczenie ''dowolnie małej'' liczby rzeczywistej dodatniej δ&nbsp;>&nbsp;0, stosowane w [[dowód (matematyka)|dowodach]] [[twierdzenie|twierdzeń]]
* w [[fizyka|fizyce]] deltą (por. [[dioptria]]) oznacza się [[zdolność skupiająca|zdolność zbierającą układu optycznego]] (soczewki)
* w [[Chemia|chemii]] – przesunięcie chemiczne w [[Spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego|spektroskopii NMR]]
* w [[geografia|geografii]] oznaczenie [[delta rzeki|delty rzecznej]]

== Kodowanie ==
W [[Unicode|Unikodzie]] litera delta jest zakodowana:
{| class="wikitable"
! Znak !! Unicode !! Kod [[HTML]] !! Nazwa unikodowa !! Nazwa polska
|-
| style="font-size: 3em; line-height: 1.0; font-family: serif; font-weight: normal" | Δ
| U+0394 || <code>&amp;Delta;</code> '' lub'' <code>&amp;#x0394;</code> '' lub'' <code>&amp;#916;</code>
| GREEK CAPITAL LETTER DELTA || wielka litera grecka delta
|-
| style="font-size: 3em; line-height: 1.0; font-family: serif; font-weight: normal" | δ
| U+03B4 || <code>&amp;delta;</code> '' lub'' <code>&amp;#x03B4;</code> '' lub'' <code>&amp;#948;</code>
| GREEK SMALL LETTER DELTA || mała litera grecka delta
|}

W systemie [[LaTeX]] używa się znacznika:
{| class="wikitable"
! Znak !! LaTeX
|-
| style="font-size: 2em; line-height: 1.0; font-family: serif; font-weight: normal" | <math>\Delta</math> || <code>\Delta</code>
|-
| style="font-size: 2em; line-height: 1.0; font-family: serif; font-weight: normal" | <math>\delta</math> || <code>\delta</code>
|}

== Zobacz też ==
{{commonscat|Delta (letter)}}
* [[lista jednoliterowych skrótów i symboli]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

{{Alfabet grecki}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Litery alfabetu greckiego]]