Tekst źródłowy strony Autocode

'''Autocode''' to nazwa rodziny tzw. „uproszczonych systemów kodowania”, później nazywanych [[język programowania|językami wysokiego poziomu]], opracowanych w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych dla serii [[komputer|komputerów cyfrowych]] używanych na uniwersytetach w Manchester, Cambridge i Londynie.

== Autocode Glennie’ego ==
Pierwszy Autocode i jego kompilator zostały opracowane przez Alicka Glenniego w 1952 roku dla maszyny [[Manchester Mark I]] i jest uważany za pierwszy kompilowalny język programowania. Jego głównym zadaniem było ułatwienie programowania maszyny Mark I, znanej z zawiłego [[Język maszynowy|kodu maszynowego]]. O ile wynikowy język był „czystszy” niż kod maszynowy, to wciąż był bardzo zależny od maszyny<ref>Knuth, s. 42–43.</ref>.

Poniżej jest przykład Autocode’u obliczającego funkcję <math>f(t) = \sqrt{|t|} + 5t^3.</math> Ten przykład pomija instrukcje skalujące potrzebne do użycia liczb całkowitych jako stałych i zakłada, że wynik mnożenia mieści się w niższym akumulatorze.

 c@VA t@IC x@½C y@RC z@NC
 INTEGERS +5 →c # Zapisz 5 do c
       →t # Wczytaj argument funkcji z niższego akumulatora do t
    +t TESTA Z # Zapisz |t| w niższym akumulatorze
    -t
           ENTRY
 SUBROUTINE 6 →z # Wywołaj [[podprogram]] pierwiastkowania na niższym
                          # akumulatorze i zapisz wynik do z
   +tt →y →x # Oblicz t^3 i zapisz do x
   +tx →y →x
 +z+cx CLOSE WRITE 1 # Zapisz z + (c * x) do niższego akumulator i wyjdź

Podręcznik użytkownika kompilatora wskazuje, że „utrata efektywności jest nie większa niż 10% [tłum. ang.]”<ref>Knuth, s. 48.</ref>.

Wpływ Autocode’u na innych użytkowników był niewielki. Kompilar nie został nawet wymieniony w artykule Brookera z 1958 pod tytułem „The Autocode Programs developed for the Manchester University Computers”. Było to prawdopodobnie spowodowane tym, że język nie dotykał najważniejszy problemów dotykających wtedy programistów: analizy numerycznej, skalowania i dwu-poziomowej pamięci. Udoskonalenia w notacji były uważane za niewystarczające<ref>Knuth, s. 48–49.</ref>.

== Mark 1 Autocode ==
Drugi Autocode’em na Mark 1 był zaplanowany w 1954 i opracowany przez Tony’ego Brookera w 1955 roku i był nazywany „Autocode’em Mark 1". Ten język był prawie niezależny od maszyny i posiadał arytmetykę zmiennoprzecinkową, w przeciwieństwie do pierwszego. Z drugiej strony pozwalał na tylko jedną operacją na linię, posiadał małą przestrzeń nazw i nie posiadał mechanizmu do definicji nowych funkcji<ref>Knuth, s. 63–64.</ref>.

Przykładowy kod, który wczytuje 11-elementową tablicę liczb zmiennoprzecinkowych wyglądałby następująco:

 1 n1 = 1
      vn1 = I wczytaj wejście do v[n[1<nowiki>]]</nowiki>
       n1 = n1 + 1
    j1,11 ≥ n1 skocz do etykiety 1 jeśli n[1] ≤ 11h

Autocode Brookera usuwał dwie główne trudności w programowaniu Mark 1: skalowanie i zarządzanie dwu-poziomową pamięcią. W przeciwieństwie do swego poprzednika był często używany<ref>Knuth, s. 65.</ref>.

== Późniejsze Autocode’y ==
Brooker również stworzył Autocode dla Ferranti Mercury w latach pięćdziesiątych we współpracy z Uniwersytetem w Manchester. „Mercury Autocode” miał ograniczony repertuar zmiennych, od a do z i od a′ do z′, i w pewnych aspektach przypominał wczesne wersje języka [[Dartmouth BASIC]]. Nie posiadał [[Stos (informatyka)|stosu wywołań]], a zatem i [[rekurencja|rekursji]] lub dynamicznie alokowanej pamięci. Aby przezwyciężyć bardzo małą przestrzeń pamięci dostępną na Mercurym, duże programy musiały być napisane w oddzielnych „rozdziałach”, z których każdy stanowił osobną nakładkę. Potrzebna też była ekspertyza w celu minimalizacji czasochłonnych transferów kontroli pomiędzy rozdziałami. Ten koncept nakładek z [[Pamięć bębnowa|bębna]] pod kontrolą użytkownika był powszechny, dopóki [[pamięć wirtualna]] nie stała się dostępna w późniejszych maszynach.

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
* {{cytuj |autor=Campbell-Kelly imię=Martin|tytuł=Programming the Mark 1: Early Programming Activity at the University of Manchester|czasopismo=Annals of the History of Computing|wydanie=2(2)|wydawca=IEEE|data= 1980|s=130–167 |doi=10.1109/MAHC.1980.10018}}
* {{cytuj książkę |nazwisko=Garcia Camarero|imię=Ernesto| tytuł= AUTOCODE un sistema simplificado de codificacion para la computadora MERCURY| url=http://elgranerocomun.net/AUTOCODE-un-sistema-simplificado.html|wydawca=Universidad de Buenos Aires| data= 1961| strony= 70|język=es}}
* {{cytuj książkę |nazwisko=London|imię=Keith| tytuł= Introduction to Computers|url=https://archive.org/details/introductiontoco0000lond| data= 1968| strony= [https://archive.org/details/introductiontoco0000lond/page/261 261]}}
* Knuth, Donald E.; Pardo, Luis Trabb (1976). „Early development of programming languages”. [[Uniwersytet Stanforda|Stanford University]], Computer Science Department.

{{Języki programowania}}

[[Kategoria:Klasyfikacja języków programowania]]
[[Kategoria:Języki programowania]]